27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

 27. 1. 2. świat po stworzeniu

 

jedyny bóg jest nadzorcą i opiekunem świata; zawarł z ludem izraela wieczyste przymierze: ochrona i pomoc w zamian za podporządkowanie się jego nakazom. 

po stworzeniu świata bóg rządzi światem i ma na niego wpływ, jest jak sternik lub woźnica (filon z aleksandrii). 

świat został stworzony w sposób doskonały dla istnienia szczęścia ludzi, dopiero grzech wprowadził w świat nieporządek i przekleństwo (księga rodzaju). 

bóg jest wszechobecny, transcendentny wobec przyrodzonej rzeczywistości, jest poza czasem i przestrzenią, gdyż jest wieczny (skoro wieczny, to nie jest poza czasem), jest niezmienny, podczas gdy świat jest zmienny, jest jak skała, na której świat jest zbudowany (2 księga samuela). 

drugi artykuł wiary mojżesza majmonidesa: bóg jest władcą całego stworzenia. 

bóg zarządzał kosmosem przy pomocy orszaku niebiańskich pomocników, członkowie tej rady bożej uchodzili za synów boga i gwiazdy poranne bogów lub wojsko niebieskie, byli namiestnikami i zarządcami boga, aniołami, sferami anielskimi. 

jahwe jest jedynym władcą kosmosu, jego moc jest absolutna a swoboda działania niczym nieograniczona. 

historia ludzkości dzieli się na dwa okresy: 

1 rhuta (czas boskiej przychylności) - okres szczęśliwości i błogosławieństwa boga dla ludzi i izraela, trwał od stworzenia świata do 4439 pne, 

2 fanuta (odwrócenie się) - po zniknięciu arki przymierza, bóg odwrócił twarz od świata i izraela, ten okres będzie trwał ok 6000 lat do przyjścia taheta (mesjasza) (samarytanie). 

wszystko jest w bogu i bóg jest we wszystkim, wypełnia wszystko (niemiecki chasydyzm). 

bóg przebywa wszędzie, cały świat jest pełen boga, każde zjawisko i wydarzenie stają się bezpośrednim przejawem jego istoty, zadaniem człowieka jest przezwyciężenie ograniczenia własnego bytu i zlanie się z boskim światłem (chasydyzm polski). 

bóg jest we wszystkim, on tworzy każdą chwilę, w każdej chwili odnawia przyrodę, w każdej chwili wlewa siły w swoje stworzenia, we wszystkie światy, ani jedna myśl nie może go pojąć, napełnia wszystkie światy i obejmuje wszystkie światy, nie ma miejsca wolnego od niego, gdyż świat jest pełen jego sławy (lewi ichak z berdyczowa). 

chesed i gewura tworzą otchłań oddzielającą świat kreacji (briah) od świata duchowego (aciluth). tiferet znajduje się w centrum drzewa życia, połączona jest ze wszystkimi sefirot oprócz makchut, należy do świata kreacji (briah), reprezentuje samoświadomość i równowagę między siłą (gewurą) i łaską (chesed) (kabała). 

judaizm jest cywilizacją ewoluującą (judaizm rekonstrukcjonistyczny).

Waldemar Mierniczek