26. religia semitów (fenicja, hebrajczycy, kanaan, kartagina, nabatejczycy, palmyra, petra, ugarit), i filistynów

26. 8. 2. 7. 3. rzemiosło, zawody

 

el to mędrzec wyjaśniający sny, mądry, sprawiedliwy (kanaan, ugarit). 

anat znana była jako strażniczka sprawiedliwości i praw (ugarit). 

jarhibol to najwyższy boski sędzia (palmyra). 

eszmun był młodzieńcem zamiłowanym w polowaniach (fenicja, kartagina). 

dagon wynalazł pług (hebrajczycy, fenicja). 

atrybutem manat był łokieć jako miara długości (nabatejczycy). 

allat, żona lub matka duszary, była patronką podróżnych (nabatejczycy). 

szai al-kun pełnił rolę boga towarzysza, opiekuna i obrońcy wędrowców pustynnych (nabatejczycy). 

arsu to opiekunka pustynnych karawan (semici, palmyra)

 

26. 8. 2. 7. 4. sztuka

 

sztuka filistynów wytworzyła figurki siedzącej bogini (aszdoda), maski ludzkie i zwierzęce, naczynia libacyjne. 

sztuka fenicka obejmowała rzeźby z gliny i brązu, małe figurki baala i astarte, sarkofagi z kamienia np sarkofag króla ahirama w byblos i sarkofag króla tabnit, drobne rzeźby z kości słoniowej inkrustowane złotem i wysadzane kamieniami szlachetnymi, gliptykę, gemmy, pieczęcie, wyroby z brązu i metali szlachetnych. 

rzeźbę nabatejską możemy podzielić w następujący sposób: 

1 arabska - antropomorficzne stele z reliefowymi przedstawieniami oczu, nosa i ust, mówiące (z ustami) lub milczące (bez ust), wykuwane w skalnym reliefie lub wolnostojące, np idol ze świątyni uskrzydlonych lwów, 

2 grecko-orientalna - symetria elementów twarzy, duże oczy, grube faliste uczesanie, palmety, np przedstawienia atargatis w sanktuarium chirbet et-tamur, 

3 hellenistyczno-rzymska, naśladująca rzeźbę aleksandryjską i rzymską. 

w gadarze wykonywano rzeźby w bazalcie, które ustawiano na grobach jako pomniki. 

ceramika nabatejska była delikatna, dekorowana wzorami i motywami roślinnymi, jasnoczerwona, dekoracje od różowej do czarnej, używana do obrzędów religijnych, a później niszczona, motywy dekoracji: łodygi, liście, migdały, płatki kwiatów, nasiona, owoce, serca, motywy geometryczne, gwiazdy, rzadko zoo- i antropomorficzna. 

peter paul rubens namalował w 1636 r. obraz „święto wenus” nawiązujący do tematyki fenickiej i kananejskiej. 

bohaterowie sztuki nowoczesnej: 

- dagon - "dagon" - film stuarta gordona, w grach komputerowych "rising force", "wiedźmin", "devil may cry 4", "dungeons 7 dragons", "the elder scrolls", "dota 2", w anime "dagon", jako jeden z wielkich przedwiecznych w mitologii cthulhu, 

- moloch - w "metropolis" fritza langa jest maszyna-moloch, w filmie "garbriel" z 2007 shane abbessa, w filmie "buffy: postrach wampirów" jossa whedona, w filmie "gwiezdne wojny", w komiksach duchateau i rosińskiego "moloch", komiksie "strażnicy" moore'a i gibbonsa, komiksach "x-men" kaina marco, komiksie "hellboy: w świątyni molocha", w grach: "neuroshima", "mortal kombat", "disciples ii", "margonem".

Waldemar Mierniczek