27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 2. najważniejsi bogowie

 

judaizm należy traktować jako rezultat, a więc religię monoteistyczną, w której jest jeden bóg, tym niemniej nie zaszkodzi odnieść się do pojęć-wymysłów ”ekspertów” od religii, zwłaszcza kiedy przyjmiemy, że w pierwszym okresie judaizm był henoteistyczny, istniały różnorodne odłamy (np kabała), sekty, a i pojedynczy myśliciele mieli różne koncepcje boga. 

pary hierogamiczne: 

- el i aszera (theissen, smith, handy), 

- baal i aszera, 

- jahwe i aszera, 

np inskrypcja z viii w pne z chirbet el-qom dotycząca niejakiego urjahu: "błogosławiony bądź urjahu przez jahwe i przez jego aszerę, niech on ochroni się przed wrogami", do tego napis w lewym dolnym rogu: "... przez jego aszerę ... i jego aszery". 

- adam kadmon i lilith (kabała, hagada), 

- adam i ewa,, 

trickstera można zrobić z szatana (satanaela) dość łatwo, lucyfera (z mniejszą łatwością) lub z asmodeusza (na siłę).

 

27. 2. 0. bóstwo jedyne (absolut) (cz 1)

 

monolatria to oddawanie czci jednemu bóstwu bez zaprzeczania istnieniu bóstw czczonych przez innych, wśród żydów od czasów abrahama do czasów proroków, którzy wprowadzili monoteizm. 

bóg jest jeden i unikalny, nie spotykany w innych wierzeniach, stwórca, działający w historii narodu izraela, prawodawca. 

bóg to najdoskonalsza osoba, pełnia prawdy i miłości, transcendentny, nieuwarunkowany przez świat, stwórca świata z niczego, pan wszechświata, z którym człowiek wchodzi w relacje osobowe (świadome i wolne) tworząc religię. 

bóg to jedyny i niepodzielny absolut. 

teocentryzm polega na tym, że bóg jest przyczyną i celem istnienia wszystkich bytów. 

bóg to byt zewnętrzny wobec wszechświata, działający stale, wzywający do życia duchowego w łączności ze swoją osobą, najwyższa wartość etyczna. 

jest jeden bóg izraela (pierwsza zasada wiary samarytan). 

artykuły wiary karaimów: 1 wszechmocny bóg istniej odwiecznie, 2 jedność i potęga boska nie mogą być przyrównane do żadnej istoty i są niepojęte dla rozumu ludzkiego (karaimi). 

elohim od el to jeden bóg osobowy, niepodzielny, niematerialny, bezcielesny i wieczny. 

jahwe wywodzi się od ela (theisse, smith, handy). 

jahwe to król narodu (kenici). istnieje teoria, że judaizm wywodzi sie z jahwizmu wyznawanego przez kenitów. 

jahwe to jedyny bóg całego świata i wszystkich narodów, czuwający nad sprawiedliwością, wyznaczający nagrody i kary, dbający szczególnie o swój naród wybrany, sprawujący władzę ze świątyni w jerozolimie (amos). 

bóg to pan niebios lub pan nieba i ziemi (himjaryci). 

hanif czcili boga abrahama, nie identyfikowali się z judaizmem ani chrześcijaństwem. 

jestem, który jestem - jhwh (księga wyjścia). 

jestem, który jestem to deklaracja niezmienności i wieczności boga i zapewnienia trwałej ochrony izraelowi (targumy).

Waldemar Mierniczek