27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 3. 8. woda, żeglarz (cz 1)

 

stworzenie bezmiaru wód, z którego wyłoniły się lądy, było jednym z etapów stworzenia świata (księga rodzaju). drugiego dnia bóg stworzył sklepienie niebieskiego oddzielające eody górne od dolnych. trzeciego dnia bóg stworzył wody (księga rodzaju). 

rahab to potwór morski symbolizujący egipt i siły wrogie bogu, zło, demon głębin morskich. jako pierwszy popadł z bogiem w spór. stało się to przy rozdzielaniu wód i lądów. pozostał wierny bogu. nie zgadzał się z lucyferem. inna wersja: rahab to anioł pychy i bezczynności, książę pierwotnego morza. lubił zatapiać statki. bóg zgładził go, gdy odmówił rozdzielenia wód. ponownie został zgładzony za próbę przejścia izraelitów przez morze czerwone, zwrócił adamowi księgę razjela, gdy anioły wrzuciły ją do morza. 

synowie boga brali kobiety ludzkie za żony. rzekł bóg: nie może pozostawać duch mój w człowieku na zawsze, gdyż człowiek jest istotą cielesną, niech żyją 120 lat. wielka była niegodziwość ludzka i ich usposobienie jest złe. bóg żałował, że stworzył ludzi i rzekł: zgładzę ich z powierzchni ziemi: ludzi, bydło, zwierzęta pełzające i ptaki powietrzne (księga rodzaju). 

giganci czynili zło na ziemi, za co na ludzkość został zesłany potop (księga henocha). 

dwaj synowie upadłego anioła semyazzy, giganci, hamija i haja mieli prorocze sny, że na ziemię zostanie zesłany potop. gdy potop nastąpił gigant og, król baszanu, uratował życie, gdyż uprosił noego o wpuszczenie do arki (agady talmudyczne). 

bóg obdarzył noego życzliwością i kazał mu zbudować arkę i zabrać na nią rodzinę i po jednej parze każdego ze zwierząt lub siedem par zwierząt czystych i jedną nieczystych. potop trwał 40 dni i 40 nocy lub cały rok, jego przyczyną był silny deszcz lub otwarcie się otchłani nieba. potop zakrył najwyższe szczyty. 

słowa boga: „postanowiłem położyć kres istnieniu wszystkich ludzi, bo ziemia jest pełna wykroczeń przeciw mnie, zatem zniszczę ich wraz z ziemią, zbuduj arkę z drzewa żywicznego, uczyń w niej przegrody, powlecz słomą z wewnątrz i z zewnątrz. długość arki 300 łokci, szerokość i wysokość po 30 łokci.” 

żona noego nie chciała wejść do arki, co spowodowało kłótnię między małżonkami (legenda). 

noe nie znalazł dla re'em miejsca w arce. pozwolił im oprzeć czubki nosów o pokład i przywiązał  za rogi do rufy. płynęli za arką zostawiając ślad szerokości jeziora tyberiadzkiego (midrasz). 

noe dryfował po oceanie 150 dni. w 10 miesiącu ukazały się szczyty gór. 40 dni potem noe wypuścił kruka (księga rodzaju). 

po potopie padał deszcz zatapiając wszystko oprócz arki. noe wysłał gołębicę, która wróciła z gałązką oliwną w dziobie, co było dowodem, że istnieje suchy ląd. 

arka osiadła na górze ararat. noe zszedł na ląd i złożył ofiary jahwe z bydła i ptactwa. bóg obiecał nie zsyłać więcej potopu i na znak przymierza zesłał tęczę. 

cudowne przejście żydów przez morze czerwone (morze trzcin, wielkie lub małe jezioro gorzkie?) odbyło się ponieważ w nocy wschodni wiatr rozwiał wody morza, otwarła się droga, przez którą przeszli żydzi. wojsko egipskie, które podążyło za nimi zostało zalane przez wody powracające na swoje miejsce (księga wyjścia, józef flawiusz). 

ucieczka te kootiego z wysp chatham to przejście przez morze czerwone (ringatu). 

daniel doznał wizji, w czasie której zobaczył cztery bestie wychodzące z morza. zobaczył jak z obłokami przybył syn człowieczy na sąd i zniszczył bestie. bóg oddał mu władzę nad światem (księga daniela). 

jonasz został wysłany przez boga do niniwy, aby ogłosić mieszkańcom miasta wyrok boski, nawoływać, aby jego mieszkańcy zaniechali niegodziwości, jeżeli tego nie uczynią poniosą całkowitą zagładę. jonasz wsiadł na statek i uciekł na morze w kierunku na tarszisz. rozpętała się burza, jonasz uznał, że to z jego powodu i kazał wyrzucić się za burtę. bóg przysłał rybę, aby go połknęła. prorok przebywał w jej brzuchu przez trzy doby, modlił się do boga i obiecywał wypełnić zadanie. ryba wyrzuciła go na brzeg. prorok udał się do niniwy, gdzie przez 40 dni głosił wolę bożą. niniwijczycy nawrócili się, okazali skruchę i bóg miłosiernie oszczędził miasto. jonasz nie mógł się z tym pogodzić, zrobił szałas i czekał co się stanie. bóg sprawił, że wyrósł krzew, który dał mu cień. następnego dnia bóg przysłał robaczka, który uszkodził krzew, a wiatr nadesłany przez boga i gorące słońce osłabiły jonasza. jonasz życzył sobie śmierci, a bóg zapytał: czy słusznie gniewasz się z powodu śmierci krzewu? czyż ja nie powinienem mieć litości dla 120.000 ludzi w niniwie i dla ich zwierząt? (księga jonasza). 

baruch zobaczył ogromnego węża spijającego wodę z morza aby nie wystąpiło z brzegów (3 księga barucha). 

lewiatan symbolizuje morze. 

na dnie morza martwego leżą ruiny sodomy i gomory. 

mara to obozowisko założone w trakcie wędrówki z egiptu do izraela, zbiornik gorzkiej wody na pustyni, identyfikowana jako jezioro sirbońskie, ain hauwara lub kadesz-barnea. 

jedno z cudów polegało na uzdatnieniu do picia gorzkich wód. 

z edenu wypływała rzeka rozdzielająca się na cztery rzeki: piszon okrążający kraj chawila, w której znajdowało się złoto, wonna żywica i kamień czerwony (ganges?), gichon okrążający kusz (nil?), chiddekel (tygrys?) płynący na wschód od aszszuru, perat (eufrat?). koncepcja rohla: eufrat-murat, araks, kyzył uzum, tygrys, czyli okolice na południe od góry ararat w pobliżu jezior wan. inne koncepcje: urmia, sewan. inna koncepcja: oaza zatokowa (eden, miejsce potopu) to hipotetyczne kraina na terenie obecnej zatoki perskiej, jako opływana przez tygrys, eufrat, karun i wadi batin. 

gdy mojżesz przyszedł na świat, król egipski kazał zabijać wszystkich pierworodnych żydów. jokebed, żona amrama, matka mojżesza, ukrywała mojżesza przez trzy miesiące, a później włożyła do papirusowej skrzynki powleczonej żywicą i smołą i umieściła w sitowiu na brzegu nilu. 

pierwsza plaga egipska polegała na zamianie wody w nilu w krew (księga wyjścia). 

przed bitwą o jerycho jozue nakazał ludowi, aby szedł 2000 łokci za arką przymierza. gdy kapłani niosący arkę weszli do rzeki jordan, której wody zatrzymały się, izraelici mogli przejść suchą stopą. na pamiątkę tego zdarzenia żydzi ustawili 12 kamieni w miejscu swojego obozowiska (księga jozuego).

Waldemar Mierniczek