27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 3. 9. 1. kalendarz

 

judejczycy przejęli rok księżycowy od babilończyków. 

w 359 patriarcha palestyński hillel ii przeprowadził reformę kalendarza, uzgadniając cykl księżycowy i słoneczny. 

kalendarz żydowski jest oparty na cyklu księżycowym i słonecznym, składa się z 12 miesięcy po 29 lub 30 dni rozpoczynających się od nowiu księżyca. różnica do cyklu słonecznego jest niwelowana za pomocą 13 miesiąca. rok liczy 345 dni 8 godzin 48 minut i 45 sekund. rok przestępny zdarza się 7 razy na przestrzeni 19 lat. 13 miesiąc to adar szeni. 

rok przestępny był dodawany do 3, 6, 8, 11, 14, 17 i 19 roku cyklu metona. 

lata przestępne były wyznaczane i ogłaszane przez radę rabinów (co najmniej trzech), akceptował nasi (przewodniczący sanhedrynu). 

rok świecki rozpoczyna się jesienią (wg cyklu rolniczego), a liturgiczny wiosną. 

rozpoczęcie każdego miesiąca (rosz chodesz) ogłaszał sanhedryn po wystąpieniu nowiu, dmiąc w trąby na wieży. na wzgórzach rozpalano ogniska, aby przekazać informację na odległość, dalej wiadomość przenosili posłańcy. 

papirus 4q321 wspólnoty w qumran zawierał kalendarz odmienny od hebrajskiego, słoneczny, liczył 364 dni. rok rozpoczynał się w środę, liczył 52 tygodnie i 4 pory roku po 13 tygodni. podobny kalendarz znaleziono w esseńskim papirusie 4q396. 

moacet hachamim to ciało układające i wydające kalendarze religijne dla karaimów w izraelu i stanach zjednoczonych. 

w okresie baroku stał się popularny kabalistyczny zapis dat polegający na tym, że literom łacińskim przypisywano liczby: a-1, b-2, c-3, d-4, e-5, f-6, g-7, h-8, i-9, k-10, l-20, m-30, n-40, o-50, p-60, q-70, r-80, s-90, t-100, v-200, x-300, y-400, z-500, np zdanie: 'te o pater aeterna in patria pars pace reviset" daje 105 + 50 + 246 +232 +49 +251 + 231 + 69 + 489 = rok 1722.

 

27. 3. 9. 2. dzień i noc

 

dzień dzieli się na 12 godzin, co ma związek z porami odprawiania modlitw. 

godzina halachiczna o świcie wyznacza początek 1 godziny. południe zaczyna się od 6 godziny, zachód kończy się 12 godziną. 

podczas nowiu otwierano bramy dziedzińca świątynnego, aby lud mógł składać ofiary całopalne, świętowano, ucztowano, powstrzymywano się od pracy, nie wolno było pościć, a kobiety nie mogły śpiewać pieśni żałobnych kinot. żydówki wstrzymywały się od szycia, grywano w karty, na stołach pojawiały się lepsze potrawy. chasydzi podtrzymywali tradycję uczt z rybami, mięsem i piwem. w okresie późniejszym talmud zezwolił na wykonywanie pracy. 

w odpowiedzi na modlitwę jozuego bóg zatrzymał słońce na niebie i wydłużył dzień. bóg wydłużył dzień, aby jozue miał czas schwytać adonisedeka i czterech atakujących jozuego królów, oraz rozbić ich wojska (księga jozuego). 

lilith to nocny demon (tradycja). 

wody rozstąpiły się w ciągu nocy na skutek silnego wiatru, aby umożliwić przejście przez morze czerwone (księga wyjścia).

Waldemar Mierniczek