27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 2. 0. 3. imiona boga

 

adonai jako zastępcza nazwa boga. adonai (względnie adonaj) = pan, wszechwładny, kyrios (gr, pan panów, bóg panów), dominos (łac), lord (ang). 

elohim od el to jeden bóg osobowy, niepodzielny, niematerialny, bezcielesny i wieczny. słowo „elohim” jest rozumiane także jako zastępcza nazwa boga. ponieważ elohim to liczba mnoga od el, interpretacja tego imienia staje się niepewna. 

jahwe wywodzi się od ela (theisse, smith, handy). 

jahwe to król narodu (kenici). 

jah to skrót od jahwe. 

w księdze rodzaju używane są imiona: elohim, yhwh elohim, jahwe, bóg jahwe, jhwh. 

jestem, który jestem (jhwh) to odpowiedź boga na pytanie mojżesza kim jest (księga wyjścia). w księdze wyjścia imię boga jest także zastąpione słowami „krzew gorejący”. 

jhwh, jako tetragram, jest niewymawialnym imieniem boga, od którego pochodzą inne określenia, które służą jako pomoc do osiągnięcia stanu mistycznego (kabała). 

adonai jhwh (względnie adonaj jhwh) = panie, mój boże. 

inne używane imiona boga: e'l'elphej jisrael (el, bóg izraela) (psalmy), e'eljon (bóg najwyższy, bóg melchizedeka, jedyny prawdziwy bóg), el'olam (bóg wieczny), el shaddaj (bóg wszechmocny), el ro'i (bóg widzący), el berit (bóg przymierza). 

kadosz to jedno z imion boga, oznaczające po hebrajsku święty. 

ein sof to boska istota i nie można go utożsamiać z sefirot - boskimi atrybutami (mojżesz kordowero). 

kabała używa także określenia el shaddaj (wszech-stwórca). 

szechina uosabia drugą, uzupełniającą funkcję absolutu (kabała). 

alfa i omega to symbole wszechmocnego boga jako stwórcy i tego, który wszystko dopełnia, pierwszy i ostatni, alef i taw (kabała). 

logos to umysł boga i sposób w jaki bóg wpływa na świat (filon z aleksandrii). 

demiurg jest czasami zestawiany z jahwe. 

semyazza wraz z azazelem zstąpił z nieba na ziemię aby spółkować z kobietami, jednej z kobiet (istar) zdradził pełne imię pana, za co do tej pory wisi głową w dół między niebem i ziemią jako gwiazdozbiór oriona (tradycja). 

pierwszy zakaz wymawiania imienia boga został wprowadzony przez antiocha iv epifanesa, w czasach panowania hasmoneuszy zakaz zniesiono. wydano przepis, że można używać imienia boga nawet w umowach. przeciw temu zaprotestowali rabini, mówiąc, że po zakończeniu umowy zostaje ona wyrzucona na śmietnik przez co imię boże zostaje zbezczeszczone. arcykapłan szymon sprawiedliwy przestał używać imienia boga w trakcie udzielania błogosławieństwa. pod koniec okresu drugiej świątyni kapłani przestali wypowiadać imię boga lub czynili to bardzo niewyraźnie. następnie zaczęto wprowadzać zakazy i straszyć, że ten, kto będzie to imię wypowiadał, nie będzie miał udziału w przyszłym świecie, gdyż dopiero w przyszłym świecie można będzie to czynić bezkarnie.

 

27. 2. 1. bogini matka, matriarchat

 

aszera to słup kultowy ku czci aszery czczonej jako matka boska, ma znaczenie falliczne. 

szechina ma charakter osobowy, to córka boga, przedstawiano ją jako królową, małżonkę, córkę króla (zohar). 

żyd dziedziczy pochodzenie plemienne w sposób matrylinearny, żydem z urodzenia jest ten, kto ma matkę żydówkę.

Waldemar Mierniczek