27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu
27. 7. 1. 3. kopytne, pasterz
do zwierząt nieczystych zaliczane są parzystokopytne (np wielbłądy), nieprzeżuwające (np świnie, dlatego jedzenie wieprzowiny jest tabu), mleka pochodzącego od takich zwierząt nie wolno spożywać. żyd powinien być obecny przy dojeniu, aby wykluczyć dolewania mleka od niekoszernych zwierząt.
miszna-tohorot-makszirin określa w jaki sposób powstaje nieczystość produktów spożywczych na skutek zamoczenia w mleku.
abel był pasterzem (księga rodzaju), potomkowie kaina wynaleźli pasterstwo (to się kłóci).
jabal, syn lameka i ady, był praojcem wszystkich ludzi mieszkających pod namiotami i pasterzy (księga rodzaju).
po potopie noe złożył jahwe ofiarę z bydła i ptactwa (księga rodzaju).
piąta plaga egipska oznaczała pomór bydła (księga wyjścia).
abraham był pasterzem.
kiedy abraham osiadł z lotem w betel, pasterze lota i abrahama kłócili się ze sobą ponieważ pastwiska w negew nie wystarczały dla wszystkich trzód. kuzyni rozeszli się, lot poszedł na wschód do doliny jordanu, a abraham na zachód do ziem izraela.
jakub był pasterzem.
jakub umówił się z labanem, że ten weźmie zwierzęta białe i czarne, a jakub płowe i centkowane, a następnie tak je krzyżował, że jemu przypadło więcej zwierząt (księga rodzaju).
mojżesz był pasterzem.
saul, wbrew woli boga, oszczędził po zwycięskiej wojnie z amalekitami najlepsze sztuki amalekickiego bydła i trzody i zostawił przy życiu króla agaga. wobec tego bóg go odrzucił i uśmiercił agaga.
doeg, główny pasterz saula, wydał achimeleka (1 księga samuela).
azariasz, król judy, posiadał wilę (?) bydła (2 księga kronik).
dawid, sługa saula, był pasterzem.
natan stawił się przed obliczem dawida i opowiedział przypowieść o bogaczu, który miał wielką liczbę bydła, i biedaku, który miał jedną owieczkę. bogacz pozbawił owieczki biedaka, dawid zażądał śmierci bogacza. natan powiedział, że bogacz to dawid, a biedak to uriasz.
prorok amos początkowo parał się pasterstwem.
ciecierzyca to pasza do bydła rozumiana jako oznaka dobrobytu osiągniętego po wejściu do kanaanu (księga izajasza).
wół to symbol jednej z chorągwi ludu wędrującego do kanaanu.
wizja rydwanu jahwe w księdze ezechiela: w pojeździe o nadzwyczajnej zwrotności poruszanym przez istoty o czterech obliczach: człowieka, lwa, woła i orła, ponad którym unosi się postać podobna do ludzkiej otoczona wielki światłem (bóg, chwała jahwe).
re'em to olbrzymi dziki wół, tak silny i groźny, że jedynie bóg może go pokonać (prawdopodobnie oryks arabski, gatunek, który wyginął). jednocześnie żyje na ziemi tylko jedna para, krowa i byk zamieszkujący przeciwległe krańce ziemi. spotykają się raz na 70 lat, kopulują, po czym krowa zagryza byka. w jej łonie rozwijają się krowa i byk. w jedenastym roku ciąży krowa jest tak ciężka, że nie może chodzić, przewraca się z boku na bok i ślini obficie. dzięki tej ślinie okoliczne pola rodzą dość trawy, aby ją wyżywić. brzuch krowy pęka, młode wychodzą na zewnątrz, a krowa umiera. cielęta rozdzielają się, aby spotkać się po 70 latach (agudat adadot).
rabin bar bar-chana widział jednodniowe cielę re'em. było większe od góry tabor, obwód szyi wynosił cztery mile, odchody cielęcia wpadały do jordanu i sprawiły, że rzeka wystąpiła z brzegów (bawa batra).
noe nie znalazł dla re’em miejsca w arce, ale pozwolił im oprzeć czubki nosów o pokład i przywiązał za rogi do rufy, więc płynęli za arkę zostawiając ślad szerokości jeziora tyberiadzkiego (midrasz).
miszna-tohorot-para zawiera przepisy dotyczące składania ofiary z czerwonej jałówki.
woda, do której wrzucono popiół z czerwonej jałówki spalonej w oczyszczającym ogniu przez kapłana, oczyszcza.
absalom uciekał przed joabem na mule (2 księga samuela).
pan bóg postanowił zatrzymać balaama ustawiając na jego drodze anioła z mieczem, który był widoczny dla oślicy i niewidoczny dla balaama. gdy oślica zobaczyła anioła, zboczyła z drogi i poszła w pole, balaam zbił oślicę pragnąc zmusić ją do posłuszeństwa. oślica przemówiła do balaama: dlaczego zbiłeś mnie trzy razy. balaam odpowiedział: bo drwiłaś sobie ze mnie, gdybym miał miecz zabiłbym cię. i otworzył pan bóg oczy balaama i zobaczył anioła pańskiego, który napomniał balaama, który zrozumiał, że jego droga nie podoba się panu i padł na kolana. a na to anioł: gdyby oślica nie zatrzymała się zabiłbym cię, a oślicę zostawił przy życiu. (księga liczb).
saul trafił do mispa w poszukiwaniu swoich oślic.
pewnego dnia kiszowi zginęły oślice. wysłał po nie swego syna saula i jednego z chłopów. wtedy saul spotkał się z samuelem, który namaścił go na króla. oślice znalazły się.
baal-berit to bóg umów pieczętowanych zabiciem osła.
cierpiący sługa jahwe to mężczyzna, który weźmie na siebie cierpienia ludzkości, król pokoju, który wjedzie do jerozolimy na oślątku, dobry pasterz (księga zachariasza).
gdy dawid był małym chłopcem zaprowadził owce na grzbiet śpiącego re'em, którego wziął za wzgórze. gdy zwierzę przebudziło się i wstało, dawid trzymając róg modlił się obiecując bogu, że zbuduje mu świątynię szeroką na 100 łokci jak rogi re'em. bóg uratował dawida zsyłając lwa i jelenia (midrasz).
jeleń to symbol rączości.
dzik, który zrył
winnicę i zżarł jej owoce jest motywem spotykanym w psalmach.
Waldemar Mierniczek
Komentarze
Prześlij komentarz