27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 7. 1. 5. kryptydy

 

baruch widział feniksa lecącego przed słonecznym rydwanem (3 księga barucha). 

gryf został wymieniony jako zwierzę nieczyste, którego nie można spożywać. 

jednorożec jest wspomniany w starym testamencie kilkakrotnie (np jako re'em - zwierzę o jednym lub kilku rogach). 

rahab to potwór morski symbolizujący egipt i siły wrogie bogu, zło, demon głębin morskich. jako pierwszy popadł w spór z bogiem. stało się to przy rozdzielaniu wód i lądów, ale pozostał wierny bogu, nie zgadzał się z lucyferem. rahab to anioł pychy i bezczynności, książę pierwotnego morza, lubił zatapiać statki. bóg zgładził go, gdy odmówił rozdzielenia wód. ponownie zgładzony za próbę przejścia izraelitów przez morze czerwone (same sprzeczności). zwrócił adamowi księgę razjela, gdy aniołowie wrzucili ją do morza. 

lewiatan to potworna ryba stworzona w piątym dniu stwarzania świata (artscroll). 

lewiatan ma grzbiet jak płyty z tarczy spojone pieczęcią, jego kichanie olśniewa blaskiem, ma oczy jak powieki zorzy, z jego ust buchają płomienie, sypią się iskry, z nozdrzy wydobywa się dym, oddechem rozpala węgle, z paszczy tryska mu ogień, szyję ma spojoną nieporuszoną, serce twarde jak skała, cięcia mieczem, dzidą, strzałą, oszczepem są bez skutku, za nim świeci się smuga na wodzie (księga hioba). 

lewiatan to wąż płochliwy, kręty, potwór morski (księga izajasza). 

ryba, która połknęła jonasza, ledwie uniknęła połknięcia przez lewiatana, który zjada jednego wieloryba dziennie (midrasz). 

lewiatan jest kojarzony z szatanem. 

lewiatan symbolizuje samaela (kabała) i morze. 

lewiatan pojawia się także w psalmach. 

lewiatan jest przedstawiany jako wąż lub ryba, półryba, półwąż, zwinięty w wieczny krąg. 

krokodyl może być pierwowzorem lewiatana. 

behemot to stworzenie podobne do słonia lub hipopotama (księga hioba). 

behemot symbolizuje ziemię. 

lewiatan to potwór żeński, zajmie całą głębokość morza, a behemot to potwór męski, zajmie piersią pustynię na wschód od edenu (księga henocha). 

lewiatan i behemot staną się pokarmem dla wybranych (4 księga ezdrasza). 

w święto szawuot odśpiewywany jest poemat liturgiczny "akdamut" zawierający opis walki lewiatana z behemotem zakończonej zabiciem obu zwierząt przez boga (aszkenazyjczycy). 

tylko stwórca może pokonać behemota (midrasz).

Waldemar Mierniczek