27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

7. 8. 2. 4. zdrowie/choroby

 

sariel to anioł uzdrowienia. 

rafał to anioł uzdrowienia. 

cedaka to micwa każdej gminy żydowskiej, polega, między innymi, na zapewnieniu opieki lekarskiej chorym. wyznawca judaizmu powinien się odnosić do chorych z szacunkiem, gdyż dzięki nim może wypełnić obowiązek cedaki, zadośćuczynić za grzechy i przybliżyć dzień przyjścia mesjasza. 

należy okazywać współczucie wobec cierpienia (pw choroby i ubóstwo) innych. gdy przyjdzie mesjasz choroby i ubóstwo zostaną zniesione. 

miszna-tohoot-negaim opisuje choroby skóry i trąd, normuje kontakt z ludźmi chorymi i sposoby oczyszczenia. 

trąd powodował nieczystość rytualną. 

miszna-tohorot-zawim opisuje nieczystość osób, które mają upławy. 

szimon noson nota biderman uważał, że cisza podczas modlitwy chroni od choroby. 

„no'am elimelech” to książka elimelecha z leżajska, święta książka, którą kładziono pod poduszki chorym, ponieważ elimelech leczył nieuleczalnie chorych. 

znachor jest obrzydliwością dla pana (księga powtórzonego prawa). 

abimelek - kiedy abraham po zagładzie sodomy przeniósł się do geraru na ziemie abimeleka, powiedział, że jego żona sara jest jego siostrą. abimelek chciał zaspokoić żądze z sarą i wtedy bóg zesłał na niego ciężką chorobę (księga rodzaju). 

szósta plaga egipska polegała na wrzodach (księga wyjścia). 

amnon udawał obłożnie chorego, a gdy opiekowała się nim przyrodnia siostra tamar, zgwałcił ją i przepędził. 

w chwili śmierci saula i jonatana, meribbaal - syn jonatana miał 5 lat. piastunka uciekła z nim, ale podczas ucieczki meribbaal doznał upadku, przez co był kaleką na obie nogi. 

ochozjasz uległ w swoim domu wypadkowi i zachorował. od proroka eliasza dowiedział się, że umrze, ponieważ nie zwrócił się o pomoc do boga, lecz do boga ekronu (2 księga królewska). 

dłuższa wersja: ochozjasz - król izraela, 853-852 pne, wyznawca baala, spadł z balkonu i zachorował, wysłał posłańców do czcicieli belzebuba, z pytaniem, czy wyzdrowieje. posłów zawrócił prorok eliasz z informacją, że z powodu bałwochwalstwa ochozjasz wkrótce umrze, co się stało. 

chory król aramu ben-hadad ii zapytał elizeusza, czy wyzdrowieje. elizeusz zapowiedział, że król umrze, a tron po nim obejmie chazael. następnego dnia chazael zamordował swego pana i przejął władzę (2 księga kólewska). 

naaman, dowódca wojsk aramejskich, zachorował na trąd. dowiedział się od żydówki slużącej u jego żony, że prorok elizeusz może go uleczyć. udał się do króla izraela z listem od władcy aramu z prośbą o uleczenie. król izraela potraktował list jako prowokację, a elizeusz przekazał naamowi informację, żeby obmył się siedem razy w jordanie. choroba natychmiast ustąpiła. elizeusz nie przyjął ofiarowanych mu darów, a służący jego gechazi dogonił naamana i zabrał srebro i szaty mówiąc, że jego pan zmienił zdanie. prorok ukarał go przeniesieniem trądu na niego i jego potomstwo (2 księga królewska). 

hiob został dotknięty wszelkimi nieszczęściami, także trądem, ale ponieważ nie wyparł się boga został uleczony (księga hioba). 

tobiasz starszy, mąż anny, ojciec tobiasza młodszego, został uprowadzony do niewoli asyryjskiej. podczas grzebania zmarłych został dotknięty bielmem i oślepł. archanioł rafał dał tobiaszowi lekarstwo, żółć ryby wyłowionej z rzeki tygrys, i starzec odzyskał wzrok (księga tobiasza). 

felaszowie składają krwawe ofiary ze zwierząt w przypadku chorób. 

uzdrowienia jezusa nie były efektem boskości lecz czarnej magii (talmud). 

syndrom jerozolimski to zaburzenie urojeniowe wśród pielgrzymów odwiedzających jerozolimę, utożsamianie się z postaciami biblijnymi, np mojżeszem, samsonem, dawidem, mesjaszem, powiązany z kompleksem mesjasza. 

kompleks mesjasza polega na tym, że jednostka uważa, że została wybrana lub jej przeznaczeniem jest ocalenie pewnej grupy osób lub całej ludzkości. kompleks pojawia się najczęściej podczas pobytu w jerozolimie lub w ziemi świętej, dotyka także osoby, które uważają kogoś innego za mesjasza. 

niektóre sposoby leczenia: 

- osoby chore umysłowo lub nerwowe uważano za opętane przez dybuka i leczono egzorcyzmami, 

- stawianie baniek było zalecane przez majmonidesa, 

- upuszczanie krwi zalecano w odpowiednie dni tygodnia i miesiąca (talmud), 

- wilcze oczy i zęby i pokrojony w kostki ogon zapobiegają atakom choroby u dzieci (kabała), 

- oliwą z oliwek namaszczano chorych, 

- akacja była jedną z siedmiu roślin wykorzystywanych do ceremonii oczyszczania z trądu, 

- kolibło egipskie było używane jako środek dezynfekujący otwarte rany (księga jeremiasza). 

- czosnek pospolity zadowala i rozgrzewa ciało, rozpromienia oblicze, usuwa pasożyty jelit (talmud).

Waldemar Mierniczek