27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

 28. 8. 2. 7. 1. wojna, bóstwa militarne, pokój (cz 4)

wojny z midianitami i inne wojny w czasach sędziów

 

sędzia abdon, syn hillela piratonity, panował przez osiem lat. przez cały okres jego panowania panował pokój, miał 40 synów (księga sędziów). 

kuszan-riszetaim, król aram-naharaim, został wykorzystany przez jahwe do ukarania izraelitów, którzy odwrócili się od wiary. przez osiem lat ciemiężył żydów, aż pierwszy sędzia, otniel, wydał mu bitwę w której poległ (księga sędziów). 

otniel zdobył miasto debir należące do kananejczyków. później panował przez 40 lat w pokoju. po jego śmierci lud odstąpił od jahwe i został pokonany przez króla moabu eglona. 

pod koniec życia mojżesza midianici stali się nieprzyjaźni wobec  izraelitów i przeszkadzali im w wędrówce do ziemi obiecanej, co doprowadziło do wojny. w okresie sędziów midianici przez siedem lat panowali nad izraelem, zostali rozgromieni przez gedeona (sędzia przez 40 lat) i jego 300 wojowników (księga sędziów). podczas pościgu za midianitami gedeon nie otrzymał pomocy w mieście penuel w zajordanii. wracając wymordował mieszkańców miasta, a warownię zrównał z ziemią (księga sędziów). 

w czasach sędziów prowadzono także wojny z filistynami, ammonitami i amalekitami. 

jefte był synem gileada i nierządnicy. przyrodni bracia wyrzucili go z domu, uciekł do krainy tob, gdzie zebrał wokół siebie grupę nicponi i żył z wypraw zbójeckich. kiedy ammonici zagrozili izraelitom, lud zebrał się w mispa i obrał jeftego wodzem. jefte pokonał ammonitów po 18-letniej dominacji, pokonał efraimitów, zmasakrował 42 tys efraimitów, kórych rozpoznawano każąc im wymówić słowo "szibbolet" (księga sędziów). 

bitwa pod gibeą była wynikiem śmierci konkubiny lewity, który przebywając w gibei, wydał ją na gwałt, a potem nie otworzył jej drzwi, więc zmarła pod drzwiami. podzielił jej ciało na 12 części i wysłał do wszystkich plemion. żydzi postanowili ukarać gibeę. beniaminici, do których należeli też mieszkańcy gibei,  odmówili udziału w bitwie. zginęło 40.000 izraelitów i 25.100 beniaminitów. w wyniku wojny pokolenie beniaminitów było już zawsze najmniejsze (księga sędziów). 

adoni-bezek, król miasta bezek, kananejczyk, pokonał 70 królów i upokorzył ich odcinając im kciuki i duże palce u nóg, został pokonany przez pokolenia judy i symeona i potraktowany w ten sam sposób (księga sędziów). 

samson był obdarzony nadludzką siłą, którą wykorzystywał do walki z filistynami (księga sędziów). 

samson schował się w grocie w etam. wyruszyli przeciw niemu filistyni. 3000 mieszkańców judy udało się do niego z prośbą, aby udał się z nimi, a oni wydadzą go filistynom. samson spotkał się z nimi pod warunkiem, że z ich rąk nic złego go nie spotka. wtedy związali go dwoma postronkami. filistyni triumfowali. samson przerwał więzy i używając oślej szczęki zabił 1000 przeciwników (księga sędziów). 

sędzia szamgar rozgromił 600 filistynów przy pomocy ościenia na woły (księga sędziów). 

jabin, król chacoru, został pokonany i zabity przez jozuego. 

chacor, król hasoru (kanaanu), obezwładnił izraelitów 160 lat po śmierci jozuego, prześladował izraelitów przez 20 lat, jego armia uległa barakowi i deborze (to się chronologicznie nie zgadza, ale cóż poradzić). sisera, dowódca armii jabina, posiadającego 900 rydwanów, uciekał pieszo do kenitów licząc na pomoc chebera, ale nie zastał go i został zabity podczas snu przez jael, żonę chebera, która wydała go izraelitom lub zabiła siserę przebijając jego skroń palikiem od namiotu (księga sędziów). 

barak, dowódca i sędzia, został namówiony przez prorokinię i sędzię deborę, żonę lappidota, aby wyruszył do boju i pokonał armię pod dowództwem sisery. wyzwolił izraelitów z niewoli jabina (księga sędziów).

Waldemar Mierniczek