27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

28. 8. 2. 7. 1. wojna, bóstwa militarne, pokój (cz 6)

wojny dawida i salomona

 

kiedy dawid uciekł na pustynię maon szukając schronienia przed saulem, wysłał do nabala prośbę o żywność. nabal odmówił. dawid wysłał 400 osób dla wywarcia zemsty. abigail, żona nabala, wyszła naprzeciw niemu, dała mu zapasy jedzenia i przekonała, aby nie mścił się na jej mężu. dziesięć dni po tym wydarzeniu bóg zesłał nagłą śmierć na nabala (2 księga samuela). po śmierci nabala abigail została żoną dawida. 

po śmierci saula doszło do podziału królestwa izrael. dawid (ok 1040-ok 970 pne), były giermek saula, popadł w niełaskę i schronił się w ziemi filistynów, został namaszczony w hebronie na króla. 

abner, dowódca wojsk saula, obwołał iszbaala królem izraela. wojska iszbaala doznały klęski w bitwie na polu boków. podczas bitwy abner zabił asahela. iszbaal posądził abnera o obcowanie z rispą, nałożnicą saula. abner opuścił iszbaala, który został zamordowany przez swoich dowódców rekaba i baana, i przeszedł na stronę dawida. warunkiem dawida było odesłanie mu jego żony mikal, córki saula, czemu przeciwstawiał się jej drugi mąż paltiel. joab, dowódca wojsk dawida, ostrzegał, że postępowanie abnera to podstęp, następnie zamordował go. dawid zamordował morderców iszbaala, gdy zanieśli mu "dobrą wieść" uznając, że jego też mogą zdradzić, poćwiartował ich zwłoki i powiesił w hebronie. 

asahel, siostrzeniec dawida, był jednym z jego najdzielniejszych żołnierzy, dowodził hufcem 24.000 wojowników. po bitwie na polu boków asahel ruszył w pościg za abnerem, który wezwał go do zaprzestania pościgu, gdyż nie chciał zabić brata joaba. asahel nie przyjął propozycji i abner przebił go włócznią (lub odwrotną stroną dzidy). po śmierci asahela dowództwo przejął zebadiasz. 

dawid objął władzę nad całym izraelem, ustanowił wojsko najemne. jego państwo rozciągało się od eufratu do potoku egipskiego i od morza śródziemnego do pustyni syryjskich, zdobył twierdzę jebusytów na syjonie, gdzie uczynił swoją rezydencję. dawid był doskonałym wodzem, pokonał edom, moab, ammon, aram-damaszek. 

dawid prowadził wojnę z judejczykami w imieniu akisza, króla gat. napadał na amalekitów i zabijał wszystkich, aby prawda nie wyszła na jaw, że uprawia bandyterkę a nie walkę z wrogiem. z zemsty amalekici napadli na siklag, w którym mieszkał dawid, złupili i podpalili miasto, wzięli do niewoli kobiety, w tym dwie  żony dawida, którego ludzie chcieli ukamienować. dawid otrzymał od jahwe zapewnienie, że dogoni napastników. odzyskał jeńców i zdobył łupy. 

hadadezer, król soby, stoczył dwie wojny z królestwem izraela, przegrał i stał się wasalem dawida. 

dawid pokonał wojska państwa soba pod dowództwem hadadezera, wziął do niewoli 1700 jeźdźców i 20.000 pieszych, splądrował państwa sprzymierzone z hadadezerem (2 księga samulela). 

dawid został obrażony przez króla ammonitów, chanuna, co wywołało wojnę. dawid wygrał i nałożył na swoją głowę koronę zdjętą z głowy milkoma, bóstwa ammonitów. 

talmaj, władca geszur, dziadek absaloma, udzielił schronienia wnukowi, gdy zabił amnona. po trzech lat absalom uzyskał zgodę dawida na powrót do jerozolimy. 

ittaj gittyta, był przywódcą 600 żołnierzy palestyńskich. w nagrodę za lojalność dawid uczynił go dowódcą 1/3 armii (2 księga samuela). 

jonatan, najstarszy syn saula, był dzielnym żołnierzem w bitwach z filistynami, lojalnym przyjacielem dawida, którego uratował przed saulem. jonatan i saul zginęli w bitwie z filistynami pod gilboą. dawid pogrążył się w smutku i ułożył pieśń żałobną na cześć jonatana. 

meribbaal, syn jonatana, przybył z rozkazu dawida do jerozolimy, dostał majątek, którego zarządcą był siba. podczas buntu absaloma siba powiedział dawidowi, że meribbaal popiera bunt i dostrzega w tym szansę na odzyskanie królestwa. dawid przekazał majątek dawida sibie. po klęsce absaloma meribbaal wyszedł naprzeciw dawidowi i oświadczył, że padł ofiarą oszczerstwa ze strony siby. w wyniku wyroku dawida, siba i meribbaal podzielili miedzy siebie majątek na pół. 

absalom, syn dawida, zbuntował się przeciwko ojcu i ogłosił królem w hebronia, zajął jerozolimę i harem ojca, co legitymizowało prawo do tronu. achitofel z gilo proponował natychmiastowe uderzenie na wojska dawida. chuszaj (w rzeczywistości ukryty stronnik dawida) zalecał zebranie wcześniej więcej wojska. absalom posłuchał chuszaja, co pozwoliło dawidowi zebrać wojska. rozgoryczony achitofel powiesił się. absalom ogłosił amasę wodzem, został pokonany w lesie efraima. zginęło 20.000 osób. uciekający na mule absalom zaczepił włosami o gałęzie dębu. tak wiszącego zastał go dowódca wojsk dawida, joab, który wbrew rozkazom królewskim zabił absaloma wbijając w niego trzy oszczepy. absaloma dobiło dziewięciu giermków joaba. ciało absaloma zostało wrzucone do dołu w lesie i przywalone wielkim stosem kamieni. decydujące w ponownym oddaniu władzy dawidowi stało się przejście na jego stronę amasy (2 księga samuela). 

w czasie rebelii absaloma osiemdziesięcioletni barzillaj dał pożywienie dawidowi i był wobec niego lojalny (2 księga samuela). 

chuszaj był przyjacielem dawida. w czasie powstania absaloma udał, że przechodzi na jego stronę, co pozwoliło dawidowi zyskać na czasie i umożliwiło ucieczkę. 

podczas buntu absaloma szimei (syn gery) spotkał orszak dawida, który obrzucił kamieniami i przeklął. dawid powstrzymał swoich ludzi od zabicia go, gdyż uznał, że to jahwe pozwolił szimejemu postępować w ten sposób. po stłumieniu buntu absaloma szimei ukorzył się przed królem prosząc o darowanie mu życia, na co dawid przystał. przed śmiercią dawid kazał salomonowi zabić szimejego. salomon kazał mu zbudować dom w jerozolimie i nie opuszczać go. po trzech latach dwaj słudzy szymejego uciekli do akisza w gat. szimei wyruszył, aby ich odnaleźć, a po powrocie został stracony przez banajasza. 

amasa, kuzyn dawida, dowodził buntowniczą armią absaloma. dawid przebaczył mu i uczynił go dowódcą swych wojsk w miejsce joaba, który w zemście zabił amasę. 

gdy joab wybił wszystkich mężczyzn w edomie, mały hadad uciekł ze sługami jego ojca do egiptu, pozyskał względy faraona i poślubił siostrę jego żony tachpnes, z którą miał syna genubata (1 księga królewska). 

uriasz hetyta, pierwszy mąż batszeby, był jednym z najdzielniejszych żołnierzy dawida. gdy walczył pod rabbą, dawid uwiódł mu żonę. gdy zaszła w ciążę sprowadził uriasza do jerozolimy i kazał mu współżyć z nią. uriasz odmówił nie chcąc łamać prawa religijnego zakazującego współżycia w czasie działań wojennych. dawid odesłał go na front każąc dowódcy joabowi ustawić uriasza w najgorszym punkcie działań wojennych, by ten zginął, jako i został zastrzelony przez łuczników ammonickich. po śmierci uriasza dawid poślubił batszebę. 

szeba, syn bikriego, wzniecił bunt przeciwko dawidowi. król powierzył stłumienie buntu amasie, ale ten nie zdołał przeprowadzić mobilizacji. dawid wysłał gwardię przyboczną pod wodzą abiszaja z udziałem joaba. szeba schronił się w abel bet-maaka. joab obległ miasto, jego mieszkańcy zgładzili buntownika (2 księga samuela). 

ta sama historia z punktu widzenia joaba: jako wódz wojsk dawida, zwyciężył w bitwie koło gibeonu ze stronnikami iszbaala, syna saula, gdy abner, wódz iszbaala,  rozpoczął negocjacje z dawidem. joab obawiając się o swoją pozycję i żądny zemsty za śmierć brata asahela pod gibeonem, ściągnął abnera do hebronu i zamordował. dawid nie zareagował. joab pokonał syryjczyków, oblegał ammonicką rabbę. 

abiszaj był jednym z generałów dawida. 

banajasz był kapitanem przybocznej gwardii dawida, był lojalny, odegrał wiodącą rolę w uzyskaniu władzy przez salomona i został dowódcą jego wojsk. 

sadok pomógł dawidowi podczas konfliktu z absalomem, dążył do wyniesienia salomona na tron. 

po śmieci dawida arcykapłan abiatar wziął udział w spisku, aby osadzić na tronie adoniasza, został ukarany wygnaniem. 

adoniasz, syn chaggity i dawida, domagał się sukcesji po dawidzie. na jedną z uroczystości składania ofiar zaprosił wszystkie znaczne osoby z wyjątkiem swojego brata salomona i jego stronników. 

batszeba, żona dawida, uzyskała od dawida zapewnienie, że kolejnym władcą zostanie salomon. gdy salomon został namaszczony przez sadoka i natana, adoniasz przeraził się, schwycił rogi ołtarza całopalenia w przybytku mojżesza i domagał się od salomona gwarancji bezpieczeństwa. po śmierci dawida adoniasz domagał się ręki abiszag, co zostało uznane przez salomona za uzurpację tronu. adoniasz został zabity, śmiertelny cios zadał mu banajasz, syn jojady. 

wojsko salomona składało się między innymi z jebusytów, hetytów (lub chetytów) i amorytów. salomon stworzył izraelską flotę w esjon-geber, która odbywała rejsy do ofiru. salomon wprowadził rydwany bojowe do swojej armii.

Waldemar Mierniczek