27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

 27. 8. 2. 7. 5. literatura (cz 5)

biblia (cz 4)

„psalm 60” to kampania dawida przeciwko aramejczykom i edomitom, błagania o zwycięstwo, 

„psalm 67” zawiera dziękczynienie za udane zbiory i modlitwę, aby narody pogańskie wielbiły boga, 

„psalm 75” łączy w sobie hymn dziękczynny, wyrocznie, pouczenia mądrościowe, 

„psalm 76”, dziękczynny, wysławiający boga za zwycięstwo nad wrogiem, mówi także o złożeniu darów, 

„psalm 77” to lamentacja, błaganie w obliczu klęski, wyznanie ufności bogu, odwołanie się do stworzenia świata i wyjścia izraelitów z egiptu, 

„psalm 81” to hymn na bożą chwałę, wezwanie do obchodzenia święta sukkot, 

„psalm 82” przypomina wyrocznię, 

„psalm 83” to błaganie boga o zaniechanie milczenia, lamentacja, wezwanie boga do działania w imieniu narodu, 

„psalm 84” jest śpiewany podczas jesiennej pielgrzymki do jerozolimy, zawiera modlitwę o wszelkie dary i bożą ochronę, 

„psalm 85” traktuje o wojnie prowadzonej przez izrael, 

„psalm 87” opisuje jerozolimę jako centrum ludzkości skupiające wszystkich ludzi wokół boga”, 

w „psalmie 88” heman ezrachita pisze o sobie, możliwe, że cierpiał na trąd, stąd jego nieczystość rytualna, 

„psalm 89” został napisany przez etana ezrahitę, to hymn, wyrocznia i lamentacja, 

„psalm 91” zapewniający własne bezpieczeństwo, wymieniający niebezpieczeństwa i zawierający wiarę, że bóg przed nimi ochroni, mojżesz zaśpiewał ten psalm jako pierwszy podczas wspinaczki na górę synaj traktując go jako ochronę przed aniołami zniszczenia (demonami) (midrasz), 

„psalm 95” - hymn i prorockie upomnienie, 

„psalm 112”to psalm mądrościowy alfabetyczny, wychwalający dzieła ludzi, którzy boją się boga, 

„psalm 114”to psalm błagalny, prośba boga o błogosławieństwo, 

„psalm 117” to hymn pochwalny, 

„psalm 121” to pieśń pielgrzymkowa, 

„psalm 128” zachęca do dobrego postępowania, naucza o cechach prawdziwego szczęścia i błogosławieństwa bożego, 

„psalm 130” to lamentacja z elementami modlitwy kolektywnej, zawiera wyznanie grzechów, ufność w panu, przebaczenie pana, 

„psalm 137” to lamentacja narodu wybranego w niewoli babilońskiej, 

„psalm 140” - lamentacja, modlitwa o klęskę wrogów wysławiająca ufność w bogu, 

„psalm 143” - lamentacja o tym, że człowiek może liczyć tylko na bożą sprawiedliwość, 

„psalm 145” to hymn pochwalny, alfabetyczny, 

„psalm 146” to hymn pochwalny, 

„psalm 147” to psalm dydaktyczny, 

„psalm 148” to psalm pochwalny, 

„psalm 149” to hymn pochwalny, zawiera pouczenia i przestrogi, 

„psalm 150” to psalm dydaktyczny wychwalający wielkość jahwe, 

salome to bohaterka wielu dzieł, w tym następujących: "ysengrimus" nivardusa z xiii w, "wunderlich traum von einen grossen narrennest" abrahama a sancta clara (1644-1709) z 1703, dramatu "der todd johannes des taufers" l f hudemanna z 1771, "die ewige judin" karla gutzkowa, (1811-1878), opowiadania "herodiada" gustave flauberta (1821-1880), satyry "salome" j k forgue, "salome" oscara wilde'a (1854-1900) z 1893, "der taufer" r g burnsa z 1896, poematu epickiego "salome" castro e almeidasa z 1896, poematu "salome" jana kasprowicza (1860-1926) z 1899, poematu dramatycznego "uczta herodiady" jana kasprowicza z 1905, "salome" guillaume apollinaire'a z 1913, utworu "księżniczka żydowska" wacława grubińskiego (1883-1973) z 1926, powieści "wielki rybak" lloyda c douglasa (1877-1951) z 1948, powieści "poncjusz piłat" paula l maiera (ur 1930) z 1968, 

barbara szczepanowicz (ur 1950) zajmuje się tematyką religjną. jej książki dotyczą wielu epizodów ze starego testamentu, np "sprzedany przez braci", "salomon - znaczy pokój", "hiob - cierpienie próbą wiary", "eliasz prorok jak ogień", "prorok ezechiel", "ewa - matka żyjących", "juda machabeusz", "prorok amos", 

„z motywów biblijnych” to cykl poematów jana kasprowicza (1860-1926) składający się z siedmiu części: "niebo i ziemia", "hagar", "rebeka", "mojżesz", "samson", "judyt", "baltazar", 

czeslaw miłosz (1911-2004) przetłumaczył osiem ksiąg starego testamentu („księga koheleta”, „księga psalmów”, „księga hioba”, „pieśń nad pieśniami”, „księga rut”, „lamentacje jeremiasza”, „księga estery”, „księga mądrości”), 

z doliną jozafata spotykamy się w "boskiej komedii" dantego alighieri (1265-1321), w minidramacie zbigniewa herberta (1924-1998) "u wrót doliny".

Waldemar Mierniczek