27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

 27. 8. 2. 7. 5. literatura (cz 6)

literatura religijna 

 

„apokalipsa sedracha” zawiera hymny. 

„miszna-zeraim-berachot” zawiera legendy hagiograficzne i szczegóły z pogranicza folkloru.

salomona dotyczą apokryfy "psalmy salomona" i "ody salomona".

 

kabała w literaturze

 

„dybuk” to dramat szymona an-skiego (1863-1920), premiera odbyła się w 1920 w warszawie, później był szeroko wystawiany na scenach świata. 

dybuk występuje także w książkach "perkalowy dybuk" konrada t lewandowskiego (ur 1966), "oko jelenia" andrzeja pilipiuka (ur 1974), "avenging angels" mary stanton (ur 1947), "lux perpetua" andrzeja sapkowskiego ( ur 1948). 

po stworzeniu golema wypisano mu na czole lub włożono do ust pergamin ze słowem "emet" (prawda). wymazanie pierwszej litery powodowało powstanie słowa "met" (śmierć) inna wersja: wypisano mu słowo "adam" (człowiek), po wymazaniu pierwszej litery powstawało słowo "dam" (krew). 

dzieła o golemie: harry mulisch "procedura", gustav meyrink (1868-1932) "golem", isaac bashevis singer (1902-1991) "golem", stanisław lem (1921-2006) "golem xiv", andrzej sapkowski ( ur 1948) "czas golema", "lux perpetua" i „boży wojownicy”, andrzej pilipiuk (ur 1974) "znalezisko" i "księżniczka", terry pratchett (1948-2015), "na glinanych nogach" i "piekło pocztowe", zbigniew nienacki (1929-1994) "pan samochodzik i tajemnica tajemnic", edward lee (ur 1957) "golem", gail carriger (ur 1976) "bezduszna", michael chabon (ur 1963) "niesamowite przygody kavaliera i claya", manuela draeger (ur 1950) "herbes et golems", marcin wroński (ur 1947) "czarcia łapa", marek krajewski (ur 1966) "mock. golem". 

kabała w literaturze: robert stiller (1928-2016) eseje, olga tokarczuk (ur 1962) "księgi jakubowe" (to nie literatura, to obrzydliwy paszkwil na polaków).

temura to metoda pracy z tekstem, polegająca na odgadywaniu kolejnych imion boga w wyniku przestawiania liter w wyrazach na zasadzie tworzenia anagramów (kabała). 

notarikon to rodzaj pracy z tekstem polegający na tym, że wyrazy to akrostychy rozwijane w pełne zdania (kabała). 

pesach (pascha) to pe sach (usta mówią) (kabała). 

gematria to metoda przekształcania słów na liczby przez przypisanie liczb do liter alfabetu hebrajskiego (kabała).

Waldemar Mierniczek