27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 8. 3. śmierć, nieśmiertelność ( cz 4)

śmierć bezpotomna jest uważana za karę bożą za grzechy. (miszna-kodaszim-keritot). 

po śmierci wodę w pokoju śmierci wylewa się jako skażoną przez anioła śmierci. 

miszna-tohorot-ohalot traktuje o nieczystości spowodowanej zetknięciem się z ciałem zmarłego. 

pogrzebem (tahara) zajmuje się bractwo (chewra kadisza). zmarły powinien spocząć na cmentarzu żydowskim w jak najkrótszym czasie, ekshumacja (z cmentarza?) jest zabroniona. 

w trakcie czuwania przy zwłokach zmarłego, przez cały czas aż do pogrzebu, przy świetle słońca lub świecy recytowane są psalmy (tehilim). kiedyś czuwali bliscy zmarłego, obecnie członek chewra kadisza. 

rytuał religijny obejmujący kilkakrotne obmywanie zwłok (ostatnie obmycie w mykwie), ubieranie w prostą lnianą odzież lub całun. dawniej przed pochówkiem ciała zmarłych owijano w lniane płótno. 

zwłoki układane są w pozycji prenatalnej i skierowane w stronę jerozolimy, aby w dniu sądu zmarli wstali z grobu na dźwięk trąb i powitali mesjasza. 

zmartwychwstanie na sąd ostateczny możliwe będzie jedynie w przypadku zachowania w grobie szczątków zmarłego (niektóre odłamy judaizmu). 

judaizm reformowany zezwala na kremację przy niewielkich zastrzeżeniach, judaizm ortodoksyjny nie, argumentując, że to praktyka pogańska naruszająca zakaz uszkodzenia ciała stąd zakaz chowania prochów na żydowskich cmentarzach. liberałowie pozwalają na pochowanie prochów, liberałowie angielscy pod warunkiem, że prochy są w trumnie. 

w półświęta nie wolno sprawować obrzędów żałobnych. pogrzeby i prace niezbędne do wykonania są dozwolone. 

cmentarz żydowski (kirkut) nieużywany nie może być zlikwidowany, ekshumacja tylko w przypadku przeniesienia do ziemi świętej, grobu rodzinnego, z cmentarza nieżydowskiego (tu mieści się jedwabne, cmentarz żydowski znajduje się o 100 metrów od stodoły, rabin schudrich zakazał ekshumacji w jedwabnem, kiedy odnaleziono łuski z niemieckiej broni i okazało się, że to nie polacy spalili żydów w jedwabnem, tylko niemcy) jeżeli cmentarzowi grozi profanacja, podmycie przez wodę. 

krewni zmarłego mają obowiązek obchodzenia żałoby. żałoba powinna być stopniowo łagodzona. przez siedem dni (sziwa) nie można się golić, strzyc, myć (złagodzona forma: wykonywać żadnych czynności pielęgnacyjnych dla przyjemności), nosić obuwia ze skóry, opuszczać domu, pracować, studiować torę, słuchać muzyki, jeść mięsa, pić wina, zakładać nowej odzieży, studiować tory, należy siedzieć na niskim stołku, lustra są zasłonięte, zabronione są stosunki małżeńskie, żałobników odwiedzają sąsiedzi przynosząc im posiłki. 

za kontynuowanie pracy przed wyprawieniem zmarłemu pochówku grozi cherem (klątwa). 

okres szeloszim obejmujący 30 dni żałoby, rozpoczyna się w dniu pogrzebu, kończy się nabożeństwem porannym 31 dnia, ustaje w dniach świąt biblijnych i żałoby narodowej (w izraelu), nie jest przerywany po śmierci rodziców. 

żałoba trwa przez dwanaście miesięcy i wiąże się z przekonaniem, że po śmierci dusza niegodziwego podlega oczyszczeniu. 

w dzień rocznicy śmierci (jorcajt) odwiedza się groby zmarłych, odmawia kadisz, kładzie kamyki na macewie, obowiązuje post indywidualny, zapalenie świecy jorcajtowej (ma płonąć 24 godziny), studiowanie tory, recytacja psalmów przy grobach, jest to święto radosne. 

cyprys to symbol żałoby i nieśmiertelności. 

szałwia judejska lub dziewanna synajska to wzór dla menory, rośliny zapewniające nieśmiertelność. 

jeżeli żyd umrze w stanie cherem, na jego trumnie kładzie się kamień na znak, że zasłużył na ukamienowanie, a żywym nie wolno obchodzić po nim żałoby (talmud). 

zniszczone zwoje tory trzeba pogrzebać według specjalnego rytuału, lub umieścić w genizie, którą posiadają niektóre synagogi. zawartość genizy powinna być po pewnym czasie pogrzebana. 

wzywający zmarłych są obrzydliwością dla pana (księga powtórzonego prawa). 

po śmierci następuje odłączenie się ciała od duszy (nefesz), która zstępuje do szeolu (otchłani), gdzie trwa w stanie braku aktywności. w szeolu bóg ma władzę nad zmarłymi. 

jedność duszy i ciała spowoduje zmartwychwstanie powszechne podczas końca świata (judaizm). 

saduceusze twierdzili, że nie istnieje życie po śmierci. 

hazzan grzebie zmarłych (karaimi).

Waldemar Mierniczek