27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu
27. 8. 2. 7. 5. literatura (cz 10)
inne dzieła i ich twórcy (cz 4)
- „atalia” - dramat jeana baptiste racine’a,
- lucyfera spotykamy w "sadze o ludziach lodu" margit sandemo (1924-2018),
- aleksander jannaj jest bohaterem powieści "the king of flesh and blood" moshe shamira (1921-2004),
- w „kordianie” juliusza słowackiego (1809-1849) spotykamy mefistofelesa,a w „balladynie” lewiatana,
- samaela spotykamy w „sarbie” juliana stryjkowskiego (1905-1996),
- izrael szahak (1933-2001) napisał książki "żydowskie dzieje i religia", "żydzi i goje - xxx wieków historii", przeżył getto warszawskie założone przez niemców, niemiecki obóz pracy w poniatowej, niemiecki obóz koncentracyjny w bergen-belsen,
- barbara szczepanowicz (ur 1950) zajmuje się tematyką religijną, np "chemia w biblii", "kuchnia biblijna", "rośliny biblijne. ziemia święta",
- „sziur koma” (ii lub iii w) - dzieło mistyczne, zawiera opis wymiarów boga, części jego ciała, tajne imiona części ciała boga, dzieło nawiązuje do opisu oblubieńca w „pieśni nad pieśniami”, który wyraża misterium boskiej obecności w stworzeniu (oblubienicy), dzieło popularne wśród rabinów uprawiających mistykę merkawy,
- tacyt opisując zdobycie jerozolimy przez tytusa przytacza opowieść o mojżeszu i wyjściu żydów z egiptu, książka ma wydźwięk antysemicki (?, bzdura), posądzenie o onolatrię, ponieważ stada osłów wspomagały żydów na pustyni,
- „le sette giornate del mondo creato” - epos torquata tassa (1544-1595) z 1607 o stworzeniu świata,
- "tehilloy jisrael" to zbiór hymnów karaimskich wydany w berdyczowie w 1909 (karaimi),
- „wajoel mosze” to antysyjonistyczne dzieło chasydzkie rabna joela teitelbauma (1887-1979) z dworu satmar, przyjęte przez chasydów z dworów przeworsk, bobow, duszyński, szomer emunin, toldos awrohom icchok, toldos aharon, pupa, stropkow, sanc, munkacz, wyżnic, inne dwory chasydzkie (z wyjątkiem lubawicz) popierają główne założenia książki, tzn odrzucenie syjonizmu, ale nie zgadzają się z separacją od syjonistycznego państwa, odmową pobierania pieniędzy od państwa, nieuczestniczeniem w wyborach, niekorzystaniem z transportu publicznego, tezy książki: żydzi nie mogą założyć państwa wbrew woli innych narodów, żydzi nie mogą grzechami opóźnić przybycia mesjasza, zakazane jest żydom posługiwanie się współczesnym hebrajskim, syjoniści są największym zagrożeniem obecnego świata żydowskiego, zabronione jest zaciąganie się do wojska izraelskiego, syjoniści zarazili cały świat nieprawością,
- „angeleida” - epos religijny erasmo di valvasone (1523-1593) z 1590, o buncie aniołów,
- joost van den vondel (1587-1679), mennonita prześladowany przez katolików (?) jest autorem dramatu "lucifer" z 1654,
- christa wolf (1929-2011), w książce "wzorce dzieciństwa" opisuje spalenia synagogi w gorzowie wielkopolskim przez niemców,
- "bezsenność anioła" l h zelman traktuje o metatronie,
- cykl jerzego żuławskiego (1874-1915) „z talmudu” zawiera sześć utworów nawiązujących do talmudu.
Waldemar Mierniczek
Komentarze
Prześlij komentarz