27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 9. 3. 8. nauczyciele, przewodnicy duchowi, przywódcy religijni, rabini, maharat, rebe, cadycy, hazzani, hachani, chazani, chazanit, tannaici, magidzi, pastorzy (cz 8)

osoby (cz 6)

aaraon ben mosze ha-lewi horowic - cadyk starosielsk, chabad. 

jakub izaak horowic (1745-1815) - chasydzki rabin, cadyk, przywódca ruchu chasydzkiego. 

samuel szmelke horowic (1726-1778) - naczelny rabin moraw, przewodniczący sądu kahalnego, założyciel jesziwy. 

chaim arie leibusz horowitz (1851-1904) - rabin żółkwi, naczelny rabin krakowa, założył nowoczesną szkołę talmudyczną w krakowie, syjonista, publikował responsy. 

lea horowitz (1715-1790) - talmudystka, poetka. 

szymon huberband (1909-1942) - rabin piotrkowa trybunalskiego, od 1940 w getcie warszawskim założonym przez niemców, w dziale do spraw religijnych żydowskiej samopomocy społecznej gromadził dokumentację na temat życia religijnego w gettach, losów synagog, cmentarzy, ksiąg i sprzętów synagogalnych, jego praca "z dziejów życia religijnego w czasie wojny" zachowała się w archiwum ringelbluma, zginął w niemieckim obozie zagłady w treblince. 

josef jodł hurwic - przywódca musaryzmu, założył jesziwę w nowogródku, nauczał skrajnego zaufania do boga, wyrzeczenia się dóbr materialnych, odporności na kpiny i śmieszność. 

sara hurwitz - od 2009 maharat ze smichą rabinacką. 

israel baal szem tow (1700-1760) uważał za zbędne pośrednictwo rabinów w kontaktach z bogiem i zagłębianie się w zawiłości talmudu. 

mojżesz ben israel isserles (1520?-1572), naczelny rabin w kazimierzu, rektor jesziwy, talmudysta, filozof, napisał komentarz do traktatu "szuchan aruch" i responsy. 

jan chrzciciel (pomi 6 i 2 pne-ok 32 ne) - kaznodzieja. 

markus jastrow (1829-1903) - postępowy rabin w warszawie, jako pierwszy wygłosił kazanie po polsku, w 1861 brał udział w pogrzebie pięciu ofiar manifestacji z 27 ii 1861, wraz z rabinami dow berem meiselsem (1798-1870) i izaakiem kramsztykiem (1814-1889) zamknął synagogę na znak solidarności z apelem arcybiskupa antoniego melchiora fijałkowskiego, który polecił zamknąć kościoły po ich zdesakralizowaniu przez kozaków rozpędzających demonstracje, aresztowany spędził trzy miesiące w x pawilonie cytadeli warszawskiej, w 1862 został deportowany do prus, rabin w wormacji, w 1866 wyjechał do stanów zjednoczonych, rabin w fladelfii, wykładał judaistykę na maimonides college, jeden z twórców judaizmu konserwatywnego w stanach zjednoczonych. 

jechoszua ben chanania - tannaita trzeciej generacji w latach 80-110. 

jehuda chasyd - autor "księgi pobożnych" był jednym przywódców chasydów niemieckich. 

jehuda ha-kohen (1028-1070) - rabin, talmudysta, podróżnik, kronikarz, pisał relacje z podróży po europie wschodniej. 

jehuda ha-nasi (135-220) - tannaita szóstej generacji, uznawany przez rzymian zwierzchnik żydów w palestynie w czasie represji po powstaniu bar-kochby, nazywany "nasz święty rabbi", autor ostatecznej redakcji miszny, twórca centrum naukowo-religijnego w seforis. 

jehuda low ben becalel (ok 1520-1609) - rabin nikolsburga (mikulova) przez 20 lat, główny rabin w poznaniu i wielkopolsce, przez 11 lat kierował własną jesziwą w pradze. 

jehudah rabi (1624-1696) - naczelny rabin kalisza, kaznodzieja, nauczyciel, rektor jesziwy w kaliszu, wykładał gemarę. 

adolf jellinek (1821-1893) - uczony, kaznodzieja, opublikował sześć części "beit ha-midrash". 

mojżesz jerozolimski (1855-1916) - rabin ostrołęki, chasyd, główny inspektor szkół żydowskich w rosji, napisał komentarz do miszne tory i rozprawy talmudyczne. 

jochanan ben zakkaj (ok 40-ok 80) - tannaita drugiej generacji. 

regina jonas (1902-1944) - pierwsza kobieta rabin na świecie, od 1935, wobec  prześladowań żydów w niemczech i emigracji wielu rabinów nauczała w ukryciu, w 1942 jej majątek został zinwentaryzowany i skonfiskowany, została deportowana do niemieckiego obozu koncentracyjnego w terezinie, gdzie pomagała w zapobieganiu próbom samobójczym, w 1944 została przewieziona do niemieckiego obozu zagłady auschwitz, gdzie została zamordowana. 

max joseph (1868-1950) - rabin słupska i niemiecki rabin w izraelu (?), "w 1936, w wyniku prześladowań ze strony hitlerowców wyjechał z rodziną do berlina" (?), "uratował wielu swoich współwyznawców przed śmiercią z rąk nazistów" (?), w 1939 wyemigrował do palestyny. 

pinchas menachem joskowicz (1924-2010), rabin chasydzki ger, w latach 1988-1999 naczelny rabin polski, przebywał w getcie łódzkim założonym przez niemców i prowadzonym przez chaima rumkowskiego, oraz w niemieckim obozie zagłady auschwitz-birkenau. 

juda ben elai - tannaita piątej generacji. 

henoch gad justman (1883-1942) - rabin pilicy i wielunia, zginął w niemieckim obozie zagłady treblinka w 1942.

Waldemar Mierniczek