27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

 27. 9. 3. 6. mędrcy (cz 2)


niektórzy uznani mędrcy żydowscy

 

- achitofel - doradca dawida, największy mędrzec w izraelu (hagada), 

- etan ezrahita - wielki mędrzec ustępujący tylko salomonowi, inni mędrcy równi mu mądrością: heman, kalkol, darda (1 księga królewska), 

- zugot - dziesięciu uczonych faryzeuszy zgrupowanych w pary: 

1 jose ben joezer z ceredy i nittaj z arbeli (rządy szymona machabeusza), 

2 jehoszua ben perachia i nittaj z arbeli (rządy jana hirkana i), 

3 szymon ben szetach i juda ben tabbaj (rządy aleksandra jannaja i aleksandry salome), 

4 szemaja i abtaljon (rządy hirkana ii), 

5 hillel i szammaj (rządy heroda wielkiego), 

- hillel (przełom i w pne i i w ne), do nawróconego poganina rzekł: :nie czyń bliźniemu twemu, co tobie niemiłe, to cała tora, reszta jest komentarzem - idź i poznaj go, 

- filon z aleksandrii (przed 10-po 40), niektóre prace "de opificio mundi" (o stworzeniu świata), "de providentia" (o opatrzności), "de vita moisis" (o życiu mojżesza), dziesiątki dzieł egzegetycznych i teologicznych, 

- anan ben dawid (viii w), odrzucał talmud na rzecz biblii, na podstawie jego nauk powstał karaimizm, 

- aaron ben mosze ben aszer (ok 900-960), autor dzieł maszoreckich "diqduque ha-te'amin" i "szemon suggin", autor najlepszego, stosowanego do dziś systemu uzupełniania tekstu o samogłoski i akcenty, 

- gerszom z moguncji (960-1040), talmudysta, prowadził jesziwę, jest uważany za ojca judaizmu aszkenazyjskiego, 

- aben ezra (ok 1092-1167), uczony, poeta, matematyk, astrolog, filozof, napisał dzieło "jesod mora", komentarze do księgi izajasza, tory i ksiąg historycznych, był bardzo popularny wśród żydów na całym świecie, 

- izaak alfasi (1013-1103), talmudysta, "sefer ha-halachot", największy autorytet przed majmonidesem, 

- mojżesz majmonides (1135-1204), filozof, napisał "przewodnik błądzących" zawierający klasyczną formułę zasad doktrynalnych judaizmu, "powtórzenie tory" (miszne tora), kodyfikację prawa omawiającą 613 przykazań, "komentarz do miszny" jako wstęp do talmudu, 

- josef albo (1380-1444), uczony, uznawał dwa pryncypia wiary: wiarę w boga i objawienie, wiarę w boską sprawiedliwość, uczestniczył w dyspucie między żydami i chrześcijanami w tortosie, 

- jehuda low ben becalel (ok 1520-1609) - uczony rabiniczny, talmudysta, 

- mojżesz kordowego (1522-1570), 

- jehuda lejbel ben meir aszkenazy (zm 1597), uczony talmudysta, 

- jozef kac (zm 1591), talmudysta, autor responsów, rektor krakowskiej uczelni rabinackiej.


Waldemar Mierniczek

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

Obraz
  39 księga malachiasza i to na razie tyle. następna część "chrześcijaństwo" w przygotowaniu, ale jeszcze wiele wody upłynie zanim będzie gotowa. A poniżej dotychczasowe stronki: O religiach rozpoczynając od religii Słowian, według planu wytyczonego przez  kolejne wersje drzewa religii , a tu o  religiach Sarmatów i Scytów, i  religiach Celtów , a tu  genealogia bóstw celtyckich , i o  religiach Germanów , i o najbardziej ciekawej religii indoeuropejskiej  hinduizmie , według planu wytyczonego przez  drzewo religii hinduistycznych , i o religii, która już nie jest religią, o  buddyzmie , według planu wytyczonego przez  drzewo buddyzmu . Kilka stron o  dźinizmie  i  sikhizmie . Trochę wiedzy o  zaratusztrianizmie  oraz o  manicheizmie, gnostycyzmie i mitraizmie , a także zestawienie  odłamów i sekt gnostyckich . Ździebełko o  religii naturalnej i kultach cargo , Więcej o  religiach Indian i Esk...
Czytaj więcej

27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 10. 2. 4. obrzędy i zwyczaje nie związane z porami roku (cz 1)   szabat (cz 1)   w czasach wędrówki do ziemi obiecanej izraelici musieli zgromadzić zapas manny na dwa dni, jeżeli przypadał szabat .   obowiązywało oddzielenie części ciasta ( challa ) w trakcie sporządzania chały i spalenie go jako symboliczne przekazanie pierwocin ciasta.   w czwartek żydzi wykonują zakupy, pranie, prasowanie, przygotowanie ubrań świątecznych. w czwartek wieczorem kąpią się w domu, a w piątek rano w mykwie przez trzykrotne zanurzenie całego ciała z głową.   w czasach świątyni szabat rozpoczynał się i kończył na dźwięk szofaru , przez kapłana na dachu świątyni.   szabat rozpoczyna się od zachodu słońca w piątek przedwieczornym nabożeństwem w synagodze, kończy je kadisz sierocy .   szabat to święto na pamiątkę odpoczynku boga po sześciu dniach stworzenia świata, święcenie soboty, specjalny dar boga dla narodu żydowskiego. w tym dniu każdy żyd ...
Czytaj więcej