27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 9. 5. 3. tabu, przesądy, pojęcie nieczystości, koszerność (cz 3)

koszerność ( cz 2)

garum to sos rybny wyrabiany w rzymie, także w wersji koszernej dla żydów, z ryb pokrytych łuską. 

miód jest koszerny. 

wszystkie produkty i napoje powinny być produkowane pod okiem rabina, który wystawia certyfikaty koszerności. 

koszerne to podatek od konsumpcji mięsa koszernego. został wprowadzony w królestwie galicji i lodomerii (austro-węgry) i był zbierany od 1784 do 1848. w księstwie warszawskim (francja) funkcjonował od 1809. został zniesiony w królestwie polskim (rosja) w 1862. 

samarytanie skrupulatnie przestrzegali rytualnej nieczystości kobiet. 

miesiączka powoduje nieczystość przez siedem dni. kto dotknie kobiety nieczystej jest nieczysty do wieczora. 

kobiety menstruujące są nieczyste od momentu upływu krwi (szammaj), kobiety menstruujące są nieczyste od poprzedniego badania do następnego (hillel). 

nieczystość matki utrzymuje się przez siedem dni po urodzeniu chłopca, 14 dni po urodzeniu dziewczynki. 

nida to stan rytualnej nieczystości kobiety skutkiem miesiączki lub ciąży. nie można w tym czasie odbywać stosunków seksualnych, gdyż osoba odbywająca takie stosunki staje się nieczysta. na zakończenie nieczystości następuje rytualna kąpiel w mykwie. jeżeli kobieta po rytualnym obmyciu się wracając do domu spotka zwierzę nieczyste lub goja, musi się wrócić i dokonać ponownego rytualnego obmycia. 

nieczystość seksualna wymaga obmycia rytualnego po każdym stosunku seksualnym. nieczystość trwa do wieczora. 

testament rubena przestrzega przed kobietami, które mogą sprowadzić grzech nieczystości. 

nieczystość moralną powodują prostytucja, cudzołóstwo, homoseksualizm. 

hyzop i cedr były używane przez kapłanów do oczyszczania z trądu osób, które wyzdrowiały oraz do oczyszczania domów (księga kapłańska). 

teksty liturgiczne są koszerne jeżeli nie mają kleksów. 

koszerność mezuzy jest spowodowana sprzątaniem jej przez sofera. 

jeżeli brakuje chociaż jednej frędzli (cicit) przy tałesie, lub jest zbyt krótka lub źle zawiązana, tałes jest niekoszerny i nie może być używany.

woda, do której wrzucono popiół z czerwonej jałówki spalonej w oczyszczającym ogniu przez kapłana, oczyszcza.

okres żałoby trwa 12 miesięcy i wiąże się z przekonaniem, że po śmierci dusza niegodziwego podlega oczyszczeniu. 

grzech to wstąpienie w stan nieczystości, jeżeli nie zostanie usunięty, prowadzi do kary w życiu pozagrobowym, np zesłania do piekła. 

judaizm reformowany stawia na dowolność przestrzegania przepisów koszerności. 

judaizm humanistyczny odrzuca koszerność i obrzezanie. 

mirt symbolizuje oczyszczenie.

 

przesądy

 

wilcze oczy i zęby i pokrojony w kostki ogon zapobiegają atakom choroby u dzieci. 

ząb wilka zawieszony na szyi konia powoduje, że koń nie płoszy się. 

ogon wilka zawieszony w domu odstrasza muchy. 

dym z opalonej wilczej skóry odstrasza myszy. 

wysuszone oko wilka noszone przy ciele chroni przed nieszczęściem i urokami. 

mąż, który wysmarował wilczym sadłem gardło śpiącej żony, sprawiał, że mówiła przez sen. 

mały wilk zapowiadał deszcz, a większy zyski (kabała). 

przed ofiarowaniem jęczmienia nie wolno było spożywać ziarna pochodzącego z tegorocznych zbiorów. 

życzenia można spełniać poprzez wkładanie kartek z życzeniami w otwory, np w ścianie płaczu lub w bimie w synagodze ari aszkenazi w safedzie do dziury po szrapnelu. 

para, która usiądzie na krześle eliasza w synagodze ari aszkenazi w safedzie, w ciągu roku doczeka się syna.

Waldemar Mierniczek