27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 9. 5. 7. klątwy, cherem, plagi, przysięgi, przymierza, zaklęcia, błogosławieństwa (cz 2)

 

przymierza i błogosławieństwa (cz 2)

jedynym sposobem na zaznanie bożego błogosławieństwa jest przestrzeganie jego przykazań (księga malachiasza). 

ostrakon z kuntilled ajrud (viii w pne): "błogosławię ci przez jahwe z samarii i jego aszerę". 

inskrypcja z chirbet el-kom (viii w pne): "błogosławiony bądź urjahu przez jahwe z samarii i jego aszerę, niech on osłoni cię przed wrogami". do tego napis w lewym dolnym rogu: "... przez jego aszerę ... i jego aszery". 

kodeks z aleppo zaczyna się od słów na pierwszej stronie: "przekazany zgodnie z prawem wykupu z niewoli w jerozolimie, świętym mieście, oby było odbudowane i odnowione dla zgromadzenia w egipcie (...) błogosławiony jest, kto go zachowuje, a przeklęty jest, kto go kradnie, kto go sprzedaje i kto go oddaje w zastaw, nigdy nie może być sprzedany ani zbezczeszczony". 

pochwały boga i błogosławieństwa: przed posiłkami, w czasie deszczu, podczas budowy domu, przypadkowych spotkań, reakcji na dobre lub złe wiadomości, po obudzeniu, po obmyciu rąk, przy pianiu koguta. 

według zasady zchut awot błogosławieństwo boże za zasługi przodków spływa na potomków, jednak pobożność przodków nie zastępuje indywidualnego podporządkowania się torze, wierności przymierzu. 

birkat hachama to błogosławieństwo słońca, głównym elementem błogosławieństwa jest modlitwa o tej samej nazwie. błogosławieństwo wygłaszane jest raz na ok 28 lat, kiedy układ słońca, księżyca, gwiazd jest taki, jak w czwartym dniu stworzenia świata, kiedy to bóg stworzył te ciała niebieskie. ceremonia odbywa się w ciągu trzech godzin po wschodzie słońca, niezbędny jest minjan. celem błogosławieństwa jest wyrażenie wdzięczności bogu za uczynienie dzieła kreacji. 206 uroczystość odbyła się 8 iv 2009, następna odbędzie się w 2037. 

głównym składnikiem modłów są błogosławieństwa szemone esre, które należy wymawiać stojąc twarzą w kierunku jerozolimy. 

istnieje dłuższe świąteczne błogosławieństwo (birkat hamazon), wznoszone w czasie modlitwy synagogalnej, za to że żyd nie został stworzony poganinem, niewolnikiem lub kobietą. 

szabat zaczyna się od wypowiedzenia przez pana domu błogosławieństwa kidusz nad czarą wina. 

w czasie szabatu wypowiada się błogosławieństwo świec (birkat ha-nerot), błogosławieństwo ojca i matki, którzy kładą ręce na głowach dzieci i wypowiadają formułę dla synów "niech ci bóg uczyni tak, jak efraimowi i manassesowi", dla córek "niech uczyni ci bóg jak uczynił pramatkom sarze, rebece, racheli i lei i trzy wersety birkit kohanim: "niech bóg pobłogosławi cię, i niech cię strzeże, niech bóg sprawi, żeby jego opatrzność oświecała cię i niech udzieli ci łaski, niech bóg skieruje swoją opatrzność ku tobie i obdarzy cię pokojem". 

kidusz składa się z dwóch części: błogosławieństwa wina i błogosławieństwa dla szabatu. jedna osoba mówi kidusz stojąc, a pozostałe odpowiadają "amen". 

hamoci to błogosławieństwo nad szabatową chałką. w czasie hawdali (ceremonia oddzielenia szabatu i innych świąt od dni powszednich, pożegnanie święta) wypowiada się błogosławieństwo przed spalaniem i wdychaniem kadzidła, błogosławieństwo świecy hawdalowej. 

błogosławieństwo hawdali (pożegnania szabatu) składa się z błogosławieństw: wstępnego, nad winem, nad wonnymi ziołami, nad światłem ze świecy z kilkoma knotami łączącymi się w jeden. 

błogosławieństwo nad świecami szabatowymi: "błogosławiony jesteś ty, haszem, bóg nasz, król świata, który uświęcił nas swoimi przykazaniami i nakazał nam zapalać świecę na szabat". 

w czasie paschy, podczas uczty sederowej daje się moci (błogosławieństwo przed jedzeniem chleba) i birkat hamazon (błogosławieństwo po jedzeniu). 

przy trzecim kielichu święta seder wypowiadane jest błogosławieństwo: "boże nasz i boże naszych ojców, niech wspomnienie o nas i o naszych ojcach, wspomnienie o jeruzalem, twoim mieście, wspomnienie o mesjaszu, synu dawida, twojego sługi, i wspomnienie o twoim ludzie, o całym domu izraela powstanie i przyjdzie, niech przybędzie, niech stanie się widzialne, przyjęte, usłyszane, przypomniane i zaznaczone przed tobą, dla wyzwolenia, dla dobra, łaski, współczucia i miłosierdzia w tym dniu, pamiętaj o nas, panie, nasz boże, by wyświadczyć nam dobro z jego powodu, nawiedź nas ze względu na niego i zbaw nas dla niego, ożywiając nas słowem zbawienia i miłosierdzia, oszczędź nas, uczyń nam łaskę i okaż nam swoje miłosierdzie, ponieważ jesteś bogiem i królem łaskawym i miłosiernym".

w czasie trwania święta sukkot, codziennie z wyjątkiem szabatu, odmawia się nan lulawem - specjalne błogosławieństwo. 

w czasie chanuki wypowiada się błogosławieństwa: "1 błogosławiony jesteś ty, haszem, nasz bóg, król świata, który uświęcił nas swoimi przykazaniami i nakazał nam zapalać światła chanukowe, 2 błogosławiony jesteś ty, haszem, nasz bóg, król świata, który uczynił cuda dla naszych ojców, w tamtych dniach, o tej porze, 3 błogosławiony jesteś ty, haszem, nasz bóg, król świata, który dał nam dożyć i utrzymywał nas, i doprowadził nas do tego czasu". 

przed zapaleniem świec chanukija odmawia się dwa błogosławieństwa, a pierwszej nocy także błogosławieństwo szehechajanu. 

podczas święta purim każdy pod wpływem upicia się powinien stać się tak słodki, żeby nie odróżniał zdania "przeklęty niech będzie haman" od zdania "błogosławiony niech będzie mordechaj" (kabała).

Waldemar Mierniczek