27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

 27. 9. 6. 3. grzech, grzech pierworodny, pokuta (cz 3)

grzech pierworodny

 

grzech pierworodny to grzech dziedziczony. 

grzech pierworodny to brak posłuszeństwa bogu i przykazaniu, gdyż adam i ewa za namową diabła chcieli jak bóg znać dobro i zło, akt wewnętrznej pychy, upadek pierwszych ludzi w edenie. kiedy adam i ewa zjedli owoc z drzewa poznania dobra i zła, zrozumieli czym jest grzech, zniszczyli własną osobowość, doznali kary bożej i wewnętrznej, czego symbolem było poczucie nagości, zostali wygnani z raju. karą za ten grzech jest ciężki poród, praca i śmiertelność (księga rodzaju). 

przyjaźń między bogiem i pierwszymi rodzicami została zrujnowana. ponieważ inicjatywa grzechu wyszła od człowieka, idea pojednania może wyjść jedynie jako inicjatywa boga. przezwyciężenie zła jest zapowiedziane (księga rodzaju) i przyjdzie poprzez powołanie abrahama (księga jozuego). 

zło bierze się z powodu grzechu pierworodnego. 

świat został stworzony w sposób doskonały do szczęścia ludzi, dopiero grzech wprowadził w świat nieporządek (księga rodzaju). 

set miał wizję od boga o zbawieniu ludzkości z grzechu adama i ewy. bóg darował mu trzy nasionka, z których wyrosło drzewo, które ścięto, aby zrobić krzyż dla chrystusa. 

idea rozbicia naczyń polega na pęknięciu sefirot pod wpływem boskiego światła. przyczyną jest grzech pierworodny, powód pomieszania dobra i zła w każdym człowieku, występowania pokus ku złemu (luria).

 

pokuta, skrucha

 

po wygnaniu z raju adam i ewa zamieszkali w chacie na wschód od ogrodu, wyznaczyli sobie pokutę aby przebłagać boga. adam miał stać 40 dni po szyję w wodach jordanu, ewa w wodach tygrysu przez 34 dni. po 18 dnach pokuty ewie ukazał się szatan pod postacią cherubina i przekonał ją, że bóg przyjął pokutę. następnie szatan udał się do adama, który go rozpoznał, i powiedział, że został wygnany z raju, gdyż odmówił pokłonu człowiekowi. po trzech dniach pokuty ewa udała się na wygnanie na zachód. była w ciąży z kainem. bóg w odpowiedzi na pokutę adama nauczył go siewu i pozwolił udać się do rodzącej ewy. dzięki modlitwom adama bóg wysłał dwóch aniołów do rodzącej ewy, którzy asystowali przy porodzie. następnie para udała się na wschód, gdzie ewa urodziła abla (życie adama i ewy). 

archanioł uriel to anioł skruchy (księga henocha). 

po przegraniu pierwszej bitwy z aj, jozue leżał przez cały dzień na ziemi na znak pokuty (księga jozuego). 

akan okazał się winny świętokradztwa, w ramach pokuty izraelici ukamienowali go, a rodzinę spalili wraz z całym dobytkiem (księga jozuego). 

samuel wezwał lud do nawrócenia i odrzucenia kultu innych bogów. lud posłuchał i zgromadził się w mispa w celu dokonania obrzędu pokutnego. dowiedzieli się o tym filistyni i wyruszyli do walki, ale ponieśli klęskę. 

jonasz uciekł na morze. podczas sztormu został wyrzucony za burtę, gdyż przyznał się, że to on jest przyczyną gniewu boga. bóg przysłał rybę, aby go połknęła. prorok przebywał w jej brzuchu trzy doby, modlił się do boga i obiecał wypełnić zadanie nałożone na niego przez boga. ryba wyrzuciła go na brzeg. prorok przez 40 dni głosił wolę bożą, niniwijczycy nawrócili się, okazali skruchę i bóg miłosiernie oszczędził miasto. jonasz nie mógł się z tym pogodzić, zrobił szałas i czekał co się stanie. bóg sprawił, że wyrósł krzew, który dał mu cień. następnego dnia bóg przysłał robaczka, który uszkodził krzew, a wiatr nadesłany przez boga i gorące słońce osłabiły jonasza do tego stopnia, że życzył sobie śmierci. bóg zapytał: czy słusznie gniewasz się z powodu śmierci krzewu? czyż ja nie powinienem mieć litości nad 120.000 ludźmi w niniwie i zwierzętami? (księga jonasza). 

elihu, syn barachela buzyty, przyjaciel hioba, doradzał mu ukorzenie się przed bogiem, co spowoduje, że jego skarga zostanie wysłuchana, a on sam pocieszony, potępił pogląd innych przyjaciół hioba (elifaz, bildad, sofar), że cierpi on z powodu swoich grzechów (księga hioba). 

jeżeli lud izraela okaże skruchę, nastąpi jego odnowa (księga ozeasza). 

joel namawiał lud i kapłanów do pokuty (księga joela). 

sofoniasz nawoływał do pokuty i pokory, gdyż jedynie zdanie się na łaskę boga może ocalić judeę (księga sofoniasza). 

apokalipsa sedracha zawiera rozmowę z bogiem na temat pokuty i możliwości pokuty. 

każdego dnia miesiąca elul, z wyjątkiem szabatu i ostatniego dnia dmie się w szofar nawołując do skruchy. 

jamim noraim to 10 dni nowego roku od rosz ha-szana do jom kippur, przeznaczone na modlitwę, żal za grzechy, pokutę i oczyszczenie. 

człowiek ma obowiązek odczytywać wolę boga i bezwarunkowo poddawać się jej przez przestrzeganie prawa, skruchę, pokutę, ascezę i ubóstwo (chasydzi niemieccy). 

ekspiacja to pokuta mająca na celu przywrócenie jedności z bogiem naruszonej grzechem pokutującego (np w jom kippur).

Waldemar Mierniczek