27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 9. 6. 2. modlitwy ( cz 1)

 

modlitwa jest kierowana wyłącznie do boga. 

grzech bałwochwalstwa obejmuje także nakaz modlenia się tylko do boga (gaon szmuel). 

w czasach drugiej świątyni jerozolimskiej modlitwy i ofiary odbywały się da razy dziennie: rano i późnym popołudniem. 

minjan to kworum modlitewne, 10 mężczyzn powyżej 13 lat, wymagane np podczas głośnego powtarzanie przez kantora amidy, przy odmawianiu kadiszu, przy czytaniu tory, w minjan przebywa podczas modlitwy szechina. judaizm reformowany, konserwatywny i rekonstrukcjonistyczny dopuszcza kobiety. 

kawana to wewnętrzne nastawienie, świadomie skoncentrowane na modlitwie, najniższy poziom: zrozumienie modlitwy, kolejny: utożsamienie siebie z modlitwą, współgranie uczuć modlącego się z jego treścią, najwyższy poziom: związek ze światem zewnętrznym potrafiący dokonywać zmian w świecie. 

system modlitw opiera się na torze. 

miszna-zeraim-berachot zawiera modlitwy dziękczynne szemy i amidy, zaproszenie do wspólnej modlitwy. 

głównym składnikiem modłów są błogosławieństwa szemone esre, które należy wymawiać stojąc twarzą do jerozolimy oraz szema jizrael (słuchaj izraelu, pan jest naszym bogiem - panem jedynym). w skład modłów wchodzą także fragmenty biblijne. 

modlitwa składa się z trzech części: 1 pochwała boga, 2 wyrażenie wdzięczności bogu, 3 prośba o wybaczenie grzechów i o dobrodziejstwo na przyszłość (karaimi). 

respons amrana gaona zawarty w surze o uporządkowaniu codziennych modlitw (ix w) spowodował powstanie modlitewników (sidur). 

machzor to modlitewnik zawierający modlitwy na okres świąt, zawiera też poematy religijne (pijutim). 

sidur to modlitewnik do użytku synagogalnego i domowego, zawiera modlitwy na dni powszednie i szabaty. początki sidurów sięgają ix w. poszczególne odłamy judaizmu wydają własne modlitewniki. 

hagada paschalna składa się między innymi z modlitw. 

hagada na święto pesach zawiera spis niezbędnych modlitw dla uczczenia święta paschy. 

apokalipsa sedracha zawiera modlitwy. 

apokalipsa eliasza zawiera traktat o modlitwie. 

otwarta ortodoksja uważa, że należy modlić się trzy razy dziennie. 

chasydzi antyczni i faryzeusze zalecali ludziom modlić się za rząd. 

chasydzi niemieccy przywiązywali ogromną rolę do odpowiedniego odprawiania modlitw według ściśle oznaczonego układu, zawartego w modlitewniku (sidur), który był niemal tak ważny jak tora. 

chasydzi nie zawsze przestrzegają odpowiednich pór, gdyż uważają, że modlitwa powinna wynikać z przeżyć duchowych. 

israel baal szem tow głosił, że boga należy chwalić za pomocą ekstatycznej modlitwy prowadzącej do stanu radosnego uniesienia i zachwytu. taka modlitwa powinna człowiekowi przynieść radość i pogodę ducha co oznaczało zespalanie się z bogiem. 

kontakt z bogiem odbywa się za pomocą ekstatycznej modlitwy (lewi ichak z berdyczowa). 

jakub izaak rabinowicz odmawiał ekstatyczne modlitwy we wczesnych godzinach rannych. 

nachman z bracławia był znany z ekstatycznych modlitw. 

szymon bar jochaj kładł nacisk na modlitwy. 

dewekut oznacza znalezienie się duszy w bliskości boga i uzgodnienie własnej woli z wolą bożą, przeżycie emocjonalne uzyskiwane w ekstazie modlitewnej (zwłaszcza chasydyzm). 

szimon noson nota biderman uważał, że nie należy rozmawiać podczas modlitwy, skupienie podczas modlitwy zapewnia, że zostanie wysłuchana, cisza podczas modlitwy zapewnia długie życie i chroni od choroby. 

mordechaj menachem mendel kalisz traktował milczenie jako formę modlitwy. 

imiona patriarchów wymieniane są w modlitwie, zwłaszcza podczas odwiedzania grobów, zanoszone są prośby o łaski od boga. 

odwiedzanie grobów cadyków (szczególnie w określone dni lub święta) jest wskazane, aby modlitwą lub pisemną prośbą uzyskać ich łaski (chasydyzm). 

elul jest miesiącem właściwym na modlitwę. w tym miesiącu dodaje się do modlitw porannych i popołudniowych 27 rozdział księgi psalmów. israel baal szem tow dodał do recytowania trzy dodatkowe rozdziały księgi psalmów do jom kippur, w czasie którego recytuje się pozostałe 36 rozdziałów. w ostatnim tygodniu elul recytuje się modlitwy selichot, pierwszej nocy o północy, a w następne dni wcześnie rankiem. 

woń kadzidła wznosząca się ku górze była symbolem modlitwy: "niech moja modlitwa będzie stale przed tobą jak kadzidło; wzniesienie rąk moich jak ofiara wieczorna" (psalmy). 

spożywanie pokarmów to czynność religijna, dlatego powinna być rozpoczęta i zakończona modlitwą. 

żydzi powinni odmawiać modlitwy mające odniesienie do świata jecira i 10 sefirot (chaim vital). 

wszystkie modlitwy powinny być odmawiane w celu przywrócenia szechiny, co prowadzi do połączenia boga i szechiny (mosze haim efraim z sudelkow). 

talit (chusta modlitewna) jest koszerna jeżeli nie brakuje w niej żadnego z cicitów (frędzla). 

amen to uroczysta formuła kończąca i potwierdzająca modlitwę lub hymn. 

można modlić się o szybszą śmierć dla nieuleczalnie chorego, ale nie można mu pomagać umrzeć. 

ręce kapłana w geście modlitewnym (błogosławieństwa) symbolizują na grobie żyda kogoś (uczonego, rabina) biegłego w torze. 

judaizm humanistyczny odrzuca sensowność modlitwy ponieważ za jej pomocą nie można nic zmienić. 

hazzan to kapłan lub osoba ze starszyzny przewodnicząca modłom w trakcie paschy (samarytanie). 

hazzan przewodzi modlitwom w kienesie (karaimi). 

modlitwę należy odmawiać z wzniesionymi ku niebu rękami (ringatu).

Waldemar Mierniczek