27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

 27. 9. 12. mesjanizm, chiliazm (cz 2)

judaizm mesjanistyczny głosił, że jezus jest mesjaszem. jezus to wcielony syn boży, jedna z trzech osób boskich, mesjasz, który zginął za grzechy ludzkości. 

herodianie czcili heroda wielkiego jako mesjasza, byli niechętni wobec chrystusa (pseudo-tertulian, epifaniusz z salaminy). 

zeloci uważali, że przez walkę z rzymianami przyspieszają przyjście mesjasza na ziemię. 

3 wyrocznia sybillińska zawiera proroctwa mesjańskie. 

talmud zawiera wezwanie do nieustannego oczekiwania mesjasza, który doprowadzi żydów z powrotem do palestyny. 

miszna-naszim-sotta zawiera znaki mesjańskie. 

cedaka to micwa każdej gminy żydowskiej, opieka nad ubogimi, wdowami i sierotami, zapewnienie opieki lekarskiej chorym, udzielanie gościny przybyszom z innych miast. wyznawca judaizmu powinien się do nich odnosić z szacunkiem, gdyż dzięki nim może wypełnić obowiązek cedaki, zadośćuczynić za grzechy i przybliżyć dzień przyjścia mesjasza. 

należy okazywać współczucie wobec cierpienia (pw choroba i ubóstwo) innych. gdy przyjdzie mesjasz choroby i ubóstwo zostaną zniesione. 

zło to wojny, żałoba, wygnanie, niewolnictwo. era mesjańska uwolni lud izraela od tego zła. 

w czasie sederu paschalnego, podczas piątego kielicha odmawia się modlitwy "szefoch chamatecha" (wylej swój gniew) i "elijachu hanawi" (eliasz prorok), co jest związane z oczekiwaniem eliasza, nie wolno z niego pić, otwierane są drzwi, aby zaprosić eliasza, zostawia się puste krzesło przy stole, jako krzesło proroka eliasza. 

dzieło z viii w "tajemnice rabina szymona ben jochaja" przedstawia mesjańską interpretację arabskich podbojów z pocz vii w. 

12 artykuły wiary mojżesza majmonidesa mówi, że w określonym czasie nadejdzie mesjasz posłany od boga. 

jezus i mahomet przygotowywali z woli boga drogę dla mesjasza (majmonides). 

jerozolima to święta świątynia, bogactwo świątyń i jej przepych (kuwim), to miejsce, w którym przebywa szechina (nachmenides). 

abraham ben szlomo abulafia głosił bliskie nadejście czasów mesjańskich. 

kabała rozwinęła się po 1492, po wygnaniu żydów z hiszpanii, wraz z wybuchem ruchu mesjanistycznego jako dążenia do odkupienia grzechów. 

józef karo postrzegał wypędzenie żydów z hiszpanii jako znaki towarzyszące przyjściu mesjasza. 

podstawowym warunkiem zbawienia ludzkości jest powrót żydów do palestyny (jehuda low ben becalel). 

chasydyzm zawierał przekonanie że mesjasz pojawi się wtedy, kiedy wszyscy żydzi będą praktykowali judaizm lub go porzucą, stąd odłamy umiarkowane, ascetyczne i skrajnie rozpustne (kazirodztwo, seks pozamałżeński, jedzenie niekoszerne). 

chasydyzm uważał, że początkiem budowy epoki mesjańskiej było zburzenie drugiej świątyni w 70 i późniejsze czasy wygnania, które trwają do dzisiaj. to co stare zostało zniszczone, aby dać miejsce pod budowę nowej świątyni mesjasza i przyszłemu objawieniu ha-szem, ktore przewyższy wszystko, co jest znane do tej pory. 

szabetaj cewi (1626-1676) w 1664 ogłosił się mesjaszem boga jakubowego, zadaniem mesjasza jest wyzwolenie dobra i zła w procesie naprawy świata, przeszedł konwersję na islam, kiedy stracił wiarygodność jako mesjasz. 

natan z gazy uważał, że zadaniem mesjasza jest zstąpić do królestwa ciemności i wydobyć zeń ukryte tam iskry boże. mesjasz rozsadzi królestwo zła od środka samemu pozostając czystym. 

żydzi donmeh czczą szabetaja cewi jako mesjasza. 

jakub frank (1726-1791) ogłosił się mesjaszem i wcieleniem poprzednich mesjaszy szabetaja cewi i baruchji russo, utożsamiał się z jezusem parakletem, przeszedł konwersję na chrześcijaństwo. frankizm to ruch mesjański. według wyznawców tego ruchu po przejściu na katolicyzm, szabetaj cewi został odpowiednikiem abrahama, a baruchja russo izaaka, frank był mesjaszem jezusem. misja franka to uwolnienie panny (szechiny, czyli obecności boga) z wizerunku chrześcijańskiej panny marii i służenie jej jako naczynie, zanim połączy się ona z wielkim bratem, co zapoczątkuje okres mesjański. dobry bóg, ejn-sof, wielki brat, to tiferet, konieczność uwolnienie szechiny usprawiedliwia przejście na katolicyzm, który był ostatnią zasłoną oddzielającą szechinę od boga. 

jakub izaak rabinowicz uznał, że zmagania napoleońskie to walka goga i magoga, po nich przyjdzie mesjasz, wywoływał wśród uczniów oczekiwanie odkupienia. 

jehuda alkalai (1798 - ???), kabalista, napisał w 1834 "szma jisra'el", w której zachęcał do tworzenia osiedli w palestynie jako wstęp do ery odkupienia, żydzi pod wodzą pierwszego mesjasza syna józefa zdobędą wolą i siłą ziemie izraela, w 1843 napisał "trzecie odkupienie", którym namawiał do masowego powrotu do ziemi izraela. 

żydzi satmar uważają, że żydzi powinni żyć w diasporze do czasu przyjścia mesjasza (też neturei karta z powołaniem się na talmud). 

chabad-lubawicz byli początkowo źle nastawieni do państwa izrael, później zaakceptowali istnienie państwo, obecnie państwo izrael ma dla nich sens mesjański. 

żydzi z chabad-lubawicz (ok 200.000) oczekują powrotu do życia menachema mendela schneersona (umarł w 1994), aby w ten sposób udowodnił, że był prawdziwym mesjaszem.

Waldemar Mierniczek