27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

 27. 9. 7. 2. zamieszki na tle religijnym (cz 8)

prześladowania żydów (cz 6)

w xviii w 1/4 żydów polskich zajmowała się propinacją dzierżawiąc browary i karczmy, inni gospodarowali na roli na zasadach emfiteuzy (dzierżawa nieruchomości bez posiadania własności, prawo do dysponowania nią) mimo zakazu prawnego. 

w czasach saskich ataki na żydów ze strony uczniów i studentów, nazywane "schuler-gelauf" stały się codziennością (studenci zawsze postępowi, do dzisiaj jako pierwsi łykają bezmyślnie każdą intelektualną papkę propagandową). 

do 1718 żydzi mogli osiedlać się w szwecji po przejściu na luteranizm, później mogli się osiedlać jedynie w małych miasteczkach i we wsiach. 

w latach 1740-1748 żydzi z sejmu czterech ziem przekupują posłów, aby zrywali sejmy rzeczpospolitej. 

w 1742 w rosji ukazał się ukaz carycy elżbiety romanowej nakazujący żydom chrystianizację lub wypędzenie. 

jakub jelek vel selech, przedstawiciel żydów polskich, został wysłannikiem do rzymu w latach 1756-1760, gdzie prosił papieża klemensa xiii o wydanie dekretu zaprzeczającego istnieniu mordów rytualnych. klemens xiii wydał taki dekret. 

biskup kamieniecki mikołaj dembowski zorganizował w kamieńcu podolskim w 1757 dysputę między frankistami i talmudystami. dysputa zakończyła się spaleniem ksiąg talmudystów. 

rzezią humańską określa się wymordowanie w 1768 od 2000 do 20.000 polaków i żydów przez kozaków (żeleźniak i gonta) i ruskie chłopstwo podczas powstania zwanego koliszczyzną. jako jedną z przyczyn powstania podaje się narzucanie obrządku unickiego w miejsce prawosławia i podsycanie nienawiści przez cerkiew prawosławną. hasło powstania: "lach, żyd i sobaka, wse wira odnaka". 

po pierwszym rozbiorze polski w 1772 miała miejsce emigracja żydów z polski do niemiec. 

krymczacy (pochodzący z vii/viii w) wywodzą się z semitów i chazarów. po 1783 prześladowani w rosji jako żydzi. 

w 1791 katarzyna ii ustanowiła strefę osiedlenia żydów w dawnej rzeczpospolitej (białoruś, nowa rosja = ukraina, cały obszar zaboru polskiego), besarabii i na krymie. miasta wyłączone: kijów, mikołajów, sewastopol, jałta. strefa funkcjonowała do 1917. 

po drugim rozbiorze polski w 1793 i trzecim rozbiorze polski w 1795 nastąpił upadek żydostwa. większość żydów popierała silniejszego od polski zaborcę. miała miejsce emigracja żydów z polski do niemiec. informacja przeciwna: fryderyk ii wielki i maria teresa wypędzili ubogich żydów z niemiec i austro-węgier do polski. 

powstanie zaboru rosyjskiego spowodowało napływ żydów z litwy i białorusi. carowie rosji dopuszczali do pogromów żydów. 

w xix w na ziemiach polskich znowu mieszka 80% żydów z całego świata. 

w xix i xx w oskarżenia żydów przez katolików, protestantów i prawosławnych (nie wiadomo o co), stereotyp żydokomuny, oskarżenia o panowanie żydów nad światem (bankierzy), żydzi są mocno zainteresowani socjalizmem i komunizmem. 

w 1810 car aleksander i zezwalał bogatym żydom na przebywanie poza strefą osiedlenia. 

w księstwie warszawskim fryderyk august wydał dekret o zawieszeniu praw politycznych żydów na 10 lat. 

rozruchy hep-hep trwały od viii do x 1819, miały miejsce po wielkim głodzie w czasach napoleońskich. żydzi byli pozbawieni możliwości pełnienia funkcji publicznych, zajmowania wyższych stanowisk w armii, nie mogli uczyć się w szkołach i na uniwersytetach, przedstawiano ich jako dorobkiewiczów próbujących przejąć władzę nad sektorem finansowym w niemczech. na kongresie wiedeńskim żydzi domagali się pełni praw obywatelskich, czemu przeciwstawiały się niemieckie środowiska polityczne i akademickie. 

od 1820 władze zaborcze wprowadziły w polsce podwójne opodatkowanie żydów, obowiązek dostarczania rekruta powiązany z obowiązkową konwersją. 

w 1821 rozruchy antyżydowskie w odessie spowodowane wybuchem wojny o wolność grecji. żydzi zostali oskarżeni o sympatyzowanie z władzami osmańskimi i udzielanie pomocy turkom. z rąk greckich zginęło 14 żydów. 

w 1832 ibrahim pasza zajął jerozolimę, samarytanie uzyskali niemal równy status z  muzułmanami. 

w 1833 druzowie splądrowali dzielnicę żydowską w safedie. 

w 1834 w czasie powstania arabskiego w palestynie z powodu branki do wojska pogrom w safedzie trwał przez 33 dni, żydzi i chrześcijanie stali się łatwym łupem, mężczyźni, kobiety i dzieci byli bici, ograbiani i pozbawiani ubrań, domy, sklepy i 13 synagog zostało splądrowanych i zniszczonych (o stratach chrześcijan brak wzmianki). emir libanu baszir szihab ii przywrócił porządek w mieście, przywódcy pogromu (13 osób) zostali publicznie powieszeni w akce. 

w 1840 na skutek reform islamskich, samarytanie stali się poganami i dostali do wyboru: nawrócenie się na islam lub śmierć. uratował ich naczelny rabin jerozolimy wystawiając list potwierdzający, że samarytanie są ludem księgi i wyznają torę. 

w 2 poł xix do egiptu przybyli aszkenazyjczycy (głównie do kairskiej dzielnicy darn al-barabira). 

w 1863 w  tuliszkowie kilku żydów brało udział w powstaniu styczniowym. jakow mosze skowron został skazany przez rosjan na karę śmierci, darowano mu życie na prośbę duchowieństwa katolickego. 

po 1865 praktykowanie w chile jakielkolwiek innej religii poza katolicyzmem było zakazane, przyjeżdżający żydzi byli chronieni przez "specjalny komitet" przed antysemityzmem (?). 

w odessie w 1871 rozpuszczono pogłoski o profanacji cerkwi wspólnoty greckiej przez żydów, co zakończyło się aktami przemocy. 

w 1879 niemiecki anarchista wilhelm marr powołał ligę antysemicką w celu ocalenia niemieckiej ojczyzny od wpływów żydów. w młodości anarchista, wymyślił pojęcie "antysemityzm" i propagował je.

Waldemar Mierniczek