27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

 27. 10. 3. muzyka, instrumenty muzyczne (cz 4)


utwory (cz 1)

 

- na motywach księgi daniela skomponowano "ludus danieli" - utwór z opactwa beauvais z xii w, 

- „chad gadja” - piosenka wyliczanka śpiewana podczas sederu w czasie paschy, w języku aramejskim, przetłumaczona na ladino i arabski, po raz pierwszy jej tekst znaleziono w 1406, wyśmiewający się z niej zostali obłożeni chederem za okazywanie lekceważenia rabinom, chawa alberstein zaśpiewała wyliczankę „chad gadja” związaną z cyklem przemocy podczas okupacji palestyny (pierwsza intifada), rząd izraela zakazał jej wykonywania, pod naciskiem opinii publicznej zakaz został zniesiony, 

- „sicut cervus desiderat” - motet na cztery głosy przez giovanniego pierluigiego da palestrinę, zawiera słowa z psalmu 42 "jak łania pragnie wody ze strumieni, tak dusza moja pragnie ciebie, boże", 

- salomon ha-lewi alkabec jest autorem mistycznego hymnu „lexa dodi” z 1579 na cześć szabatu, śpiewanego podczas kabalat szabat, o podnoszeniu sefirot malchut przedstawiającej duszę i szehinę w czasie szabatu, hymn został włączany do liturgii szabatowej wspólnot żydowskich, akrostych tworzący imię autora: "przyjdź, umiłowany, na spotkanie oblubienicy, powitajmy oblicze szabatu", 

- izrael najara (1555-1628), poeta, pisał ludowe piosenki i inne zastępując ich tekst słowami hebrajskimi skierowanymi do boga, w ten sposób powstawały hymny, pisał pieśni dirge, napisał hymn "ketubbat izrael" (wydany w 1794), zbiór hymnów "pizmonim" (wydany w 1858), 

- „judica salomonis” - oratorium giacoma carissimiego (1605-1674) o sądzie salomona, 

- „samson” - oratorium benedetto ferrariego z 1655, 

- „samson” - oratorium bonaventury aliottiego z 1686, 

- „judica salomonis” - oratorium marc-antoine'a charpentiera (1643-1704), 

- marc-antoine charpentier skomponował oratoria "syn marnotrawny", "ofiara abrahama", tragedię biblijną "david et jonathas", 

- „judyta triumfująca” - oratorium antonio vivaldiego z 1716, 

- „esther” – oratorium georga friedricha handela z 1718, 

- „zadok the priest” - hymn koronacyjny georga friedricha handela z 1727 z okazji koronacji jerzego ii hanowerskiego, hymn ligi mistrzów jest adaptacją pierwszej sekcji hymnu, 

- psalm 23 został sparafrazowany przez jana sebastana bacha w 112 kantacie "der herr ist mein getreuer hirt bwv 112" z 1731, 

- „athalia” – oratorium georga friedricha handela z 1733, 

- „deborah” – oratorium georga friedricha handela z 1733, 

- "samson" - tragedia liryczna w pięciu aktach z prologiem jean-philippe rameau, 

- "il cantico de'tre faniciulli" - oratorium johanna adolfa hasse'a z 1734, 

- „izrael w egipcie” - oratorium georga friedricha handela z 1738, opisuje dzieje żydów, 

- „saul” - oratorium georga friedricha handela z 1738, 

- „samson” - oratorium georga friedricha handela z 1742 (lub 1743), 

- "belshazzar" - oratorium georga friedricha handela z 1745, 

- „juda machabeusz” - oratorium georga friedricha handela z 1746 (lub 1747), 

- „salomon” - oratorium georga friedricha handela z 1749, 

- „jefte” - oratorium georga friedricha handela z 1751 (lub 1752), 

- aaron hagadol wielki z karlina (1736-1772) jest autorem hymnu szabasowego "kah ekhsof", 

- melodramat józefa elsnera "sąd salomona" z 1806, 

- „go down moses” – xix-wieczna negro spirituals czarnych niewolników w stanach zjednoczonych: "idź, mojżeszu, do ziemi egipskiej, powiedz staremu faraonowi, by lud mój uwolnił", 

- „ikh bin a kleyner dreydl” (jestem małym drejdlem) - popularna dziecięca piosenka chanukowa, autorstwa samuela s grossmana, mikhla gelbarta i samuela goldfarba, 

- samael jest jednym z bohaterów opery carla marii von webera "wolny strzelec" z 1821, 

- psalm 137 - "nad rzekami babilonu siedzieliśmy i płakaliśmy wspominając syjon" to pieśń "va, pensiero" z opery "nabucco" giuseppe verdiego z 1842, 

- „eliasz” - oratorium felixa mendelssohna-bartholdy'ego, 

- inne utwory felixa mendelssohna-bartholdy'ego: "wie der hirsch schreit nach frischem wasser" (psalm 42), "komm, lasst uns anbeten" (psalm 95), "da israe; aus agypten zog" (psalm 114) - "trzy psalmy op 78",


Waldemar Mierniczek

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

Obraz
  39 księga malachiasza i to na razie tyle. następna część "chrześcijaństwo" w przygotowaniu, ale jeszcze wiele wody upłynie zanim będzie gotowa. A poniżej dotychczasowe stronki: O religiach rozpoczynając od religii Słowian, według planu wytyczonego przez  kolejne wersje drzewa religii , a tu o  religiach Sarmatów i Scytów, i  religiach Celtów , a tu  genealogia bóstw celtyckich , i o  religiach Germanów , i o najbardziej ciekawej religii indoeuropejskiej  hinduizmie , według planu wytyczonego przez  drzewo religii hinduistycznych , i o religii, która już nie jest religią, o  buddyzmie , według planu wytyczonego przez  drzewo buddyzmu . Kilka stron o  dźinizmie  i  sikhizmie . Trochę wiedzy o  zaratusztrianizmie  oraz o  manicheizmie, gnostycyzmie i mitraizmie , a także zestawienie  odłamów i sekt gnostyckich . Ździebełko o  religii naturalnej i kultach cargo , Więcej o  religiach Indian i Esk...
Czytaj więcej

27. judaizm i religie powiązane (hebrajczycy, izrael, kabała, karaimi, mandaizm, mozaizm, palestyna, samarytanie, żydzi) oraz ringatu

27. 10. 2. 4. obrzędy i zwyczaje nie związane z porami roku (cz 1)   szabat (cz 1)   w czasach wędrówki do ziemi obiecanej izraelici musieli zgromadzić zapas manny na dwa dni, jeżeli przypadał szabat .   obowiązywało oddzielenie części ciasta ( challa ) w trakcie sporządzania chały i spalenie go jako symboliczne przekazanie pierwocin ciasta.   w czwartek żydzi wykonują zakupy, pranie, prasowanie, przygotowanie ubrań świątecznych. w czwartek wieczorem kąpią się w domu, a w piątek rano w mykwie przez trzykrotne zanurzenie całego ciała z głową.   w czasach świątyni szabat rozpoczynał się i kończył na dźwięk szofaru , przez kapłana na dachu świątyni.   szabat rozpoczyna się od zachodu słońca w piątek przedwieczornym nabożeństwem w synagodze, kończy je kadisz sierocy .   szabat to święto na pamiątkę odpoczynku boga po sześciu dniach stworzenia świata, święcenie soboty, specjalny dar boga dla narodu żydowskiego. w tym dniu każdy żyd ...
Czytaj więcej